-
بدون عنوان
با سلام: آیا شرح فصوص الحکم فایل صوتی ندارد؟ چرا در سایت نیست؟ چون در مقدمه کتابش نوشته باید با فایل صوتی کار شود.
باسمه تعالی: سلام علیکم: همچنانکه عرض شد لازمهی ارتباط با «فصوصالحکم»، دنبالکردن مباحث «ده نکته در معرفت نفس» و کتاب «از برهان تا عرفان» و کتاب «معاد» همراه با شرح صوتی آنها است که حدود ۱۲۰ جلسه میباشد. پس از آن میتوانید با جناب حاج آقا نظری موضوع را در میان بگذارید. موفق باشید
-
بدون عنوان
با سلام و احترام:
من حدود یک سال است که با مباحث شما آشنا شدم. معرفت نفس و برهان صدیقین را به لطف خدا هم آن گروهی گذراندم. البته گروه دیگه ادامه ندادند. متاسفانه دچار کسالت های شدید و بی حالی میشوم و برای ادامه مسیر نیازمند همراهی با شخص یا گروه را دارم. البته به لطف خدا و فراگیری برخی مباحث مشکل زود رنجی ام حل شده ولی این کسالت دست و پایم را میبندد و مرتب دچار سردرگمی مسیر میشم. البته تا وقتی با گروه همراه بودم چنین مشکلی نبود ولی اکنون آن گروه دیگه اینطور فعالیت ندارند. اگر ممکن است راهنمایی بفرمایید.باسمه تعالی: سلام علیکم: سعی کنید برای خود جهانی داشته باشید و تا مدتی مباحث عمیق را دنبال کنید، حتی اگر گروهی نبود که با شما همراهی کند. مباحثی مثل معاد را که کتاب آن روی سایت هست و باید با صوتهایی که کتاب را شرح میدهد، کار کنید. در ضمن گروههایی مثل https://eitaa.com/joinchat/1627979789C936ab2a90c و https://eitaa.com/joinchat/2778398828Cfed1dac2b8 و https://eitaa.com/joinchat/2809856099C3b4af1d5b8 إنشاءالله مفید خواهند بود. موفق باشید
-
بدون عنوان
با عرض سلام و تشکر بابت تمامی زحمات استاد گرانقدرمان و تبریک سال نو: بنده حدود ۱۵ سال است که عمدتا از مباحث اخلاقی شما استفاده میکنم که خیر و برکات فراوان به خصوص در شکل گیری چهارچوب فکری برایم داشته. الان تصمیم گرفته ام مطالعات منسجم تر با زمان بیشتر و هدفمندتر داشته باشم ولی نمیدانم با توجه به محدودیت وقت چگونه برنامه ریزی کنم. تفسیر تسنیم یا سایر آثار علامه جوادی؟ یا ترجمه ی المیزان؟ یا کتب پیچیده تر و فنی تر حضرتعالی مثل فصوص و...؟ لطفا راهنمایی بفرمایید. ممنونم
باسمه تعالی: سلام علیکم: اگر تا بحث کتاب «معاد» و استفاده از شرح صوتی آن جلو آمدهاید و مباحث کتاب آنگاه که فعالیتهای فرهنگی پوچ میشود» را دنبال کردهاید، خوب است که به فصوص رجوع کنید. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام و عرض ادب خدمت استاد طاهر زاده عزیز:
بنده کتاب هایی که شرح صوتی آن بر روی سایت قرار داده شده را به این ترتیب دنبال کردم خویشتن پنهان، برهان صدیقین و حرکت جوهری، معاد، آداب الصلاه، شرح سوره حمد، رساله الولایه، به همراه صوت و یادداشت بیانات شما در حاشیه کتاب، چند جلسه ای هم از شرح مقالات، با توجه به تاکید جنابعالی در مورد کتاب معرفت و نفس و حشر و اینکه صوت آن جلسات روی سایت قرار داده نشده و بنده با فرمایشات جنابعالی خیلی بهتر با کتاب و مباحث ارتباط می گیرم، لطفاً بفرمایید چگونه مباحث را ادامه بدهم؟ (ادامه شرح مقالات یا کتاب معرفت نفس و حشر یا شرح مصباح الهدایه و یا اگر نیاز به مطلب دیگری هست بفرمایید که به آن رجوع کنم.)
با تشکر. ارادتمندم.باسمه تعالی: سلام علیکم: ۱. کیفیتهای صوت کتاب «معرفت نفس و حشر» پایین است و به همین جهت در سایت قرار نمیگیرد. ولی اگر از حاج آقا نظری بخواهید، برایتان ارسال میکنند. ۲. بستگی به ذوق خودتان دارد. ولی اگر با کتاب «معرفت نفس و حشر» شروع کنید و بعد با جلد اول مقالات کار را ادامه دهید و سپس شرح کتاب «مصباح الهدایه» را دنبال کنید، إنشاءالله خوب است. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام وقت به خیر: میخواستم بدونم برزخ و قیامت روحانی هستن یا جسمانی؟!
باسمه تعالی: سلام علیکم: آری! جسمانی هستند ولی جسمِ برزخی و قیامتی، مثل جسمی که در خواب از اشیاء مییابیم. در این مورد جزوهی «چگونگی حیات بدن اُخروی» که روی سایت هست میتواند کمککار باشد. http://lobolmizan.ir/leaflet/1295/ . موفق باشید
-
بدون عنوان
در ادامه سوال 30604 یعنی اگر کسی دین رو هم قبول ندارد ولی ذاتا انسان مسئولیت پذیر و وظیفه شناسی هست چنین کسی کار برایش جهاد در راه خداست؟! و اگر حین انجام وظیفه از دنیا رفت شهید از دنیا میرود؟!
باسمه تعالی: سلام علیکم: بالاخره چنانچه انسان موحد نباشد مسیر خود را در همین دنیا به سوی خدای رحمان نگشوده است تا زیر سایهی رحمت الهی باشد. آری! ممکن است در عذاب کمتری قرار داشته باشد. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام خدمت استاد: سال نو را خدمت شما تبریک عرض میکنم. نظرتون رو در مورد کتاب آنسوی مرگ می خواستم بدونم و لطفاً یک کتاب در مورد عالم برزخ معرفی بفرمایید.
باسمه تعالی: سلام علیکم: ۱. عرایضی در جواب سؤال شمارهی 27721 در این رابطه شده است. ۲. فکر میکنم کتاب «معاد، بازگشت به جدّیترین زندگی» که روی سایت هست بتواند نکاتی از برزخ با خواننده در میان بگذارد. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام: قبلاً سیر کتب شهید مطهری را خوانده ام و مدتی هست که سیر کتب جنابعالی رو مطالعه میکنم. برای خواندن تفسیر المیزان الان باید شروع کنم یا اینکه مقدماتی دارد و کتابهایی از همین سیر را باید بخوانم و بعد به سراغ تفسیر بروم؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: بعد از دنبالکردن مباحث «ده نکته در معرفت نفس» و «برهان صدیقین و «معاد» همراه با شرح صوتی آنها، إنشاءالله تفسیر شریف المیزان افقهای خوبی را در مقابل انسان میگشاید به شرطی که از جزوهی «روش کار با تفسیر المیزان» غفلت نشود. موفق باشید
-
بدون عنوان
با سلام و ارادت و التماس دعا: استاد گرامی با عنایت به اینکه شما در رشته زمین شناسی نیز مطالعه دارید آیا در تفسیر سوره زلزال میتوان اینچنین در نظر گرفت اثقال را همان نیروی ثقل و گرانشی دانست و اینکه دلیل زلزله تغیرات نیروهای وزنی روی آن است و برای تعادل زمین این اتفاق میافتد و نوعی گزارش دهی زمین به ما است و باید در آن بسیار مطالعه شود که چه تغییراتی موجب این زلزله ها میشود و دارای یک قانون ثابتی است که خداوند در آن قرارداده
و همچنین در «مثقال ذره خیرا یره» مثقال از نوع ثقل و وزن است و خیر و شر میتواند نیروی مثبت و منفی یعنی بار گذاری یا برداشتن بار به هر اندازه ایی در سطح زمین موثر است. بر این اساس میتوان تئوری های زمین لرزه را محدود تر و به نتیجه دقیقتر رسید. با تشکر. و من الله توفیقباسمه تعالی: سلام علیکم: بحث وجود زلزله به جهت ماگما و حرارت درونی زمین که بالاخره باید آن حرارت درونی که همواره در جوش و جنبش میباشد به طریق آتشفشان و زلزله، خود را نشان دهد. که این بحثی است تا انسانها هرجایی را به عنوان محل زندگی انتخاب نکنند و یا اموری را رعایت کنند که زلزله و جنبش زمین به آنها برخورد نکند. ولی آنچه در سورهی زلزال مطرح است، بحث حضور قیامتی ما و رؤیت اعمال است و ربطی به زلزلهای که پیش میآید، ندارد. موفق باشید
-
معنای موتوا قبل ان تموتوا
با سلام و عرض ادب خدمت استاد بزرگوار:
سوالی ذهن مرا به خود مشغول کرده است و آن اینکه منظور از «موتوا قبل ان تموتوا» چیست؟چطور می شود که انسان بمیرد قبل از آنکه بمیرد، اصلا ممکن هست که انسان بتواند بر کلیه میل های خود غلبه کامل پیدا کند؟ یعنی بتواند هیچ هوسی نداشته باشد؟ آیا نیازهای اولیه جزو شهوات محسوب می شود؟باسمه تعالی: سلام علیکم: بحث در نسبتها است. اگر بتوانیم نسبتهای خود را با عالَم و آدم با حضور ابدی خود شکل دهیم و نه با نسبتهای زودگذر دنیایی، عملاً خود را در قیامت مییابیم. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام: در ادامه سوال 30401 اگر سوال کننده بپرسد قیامت این زمین کی میشود و یا بپرسد قوه های زمین که به فعل تبدیل میشود آیا باز هم این سوال معنی ندارد؟!!
باسمه تعالی: سلام علیکم: آری! جواب همان جواب سؤال شمارهی 30401 است. موفق باشید
-
در موضوع معاد
سلام: میگویند این سوال اشتباه است که «قیامت چه زمانی است» چرا؟ چون زمان هم مربوط به عالم ارض است، ولی بالاخره میشه یه زمانی تعیین کرد که آخرین قوه زمین به فعل تبدیل میشود مثلا وقتی از پیامبر پرسیدند قیامت کی هست جواب بدهد صد سال دیگه آخرین قوه زمین تبدیل به فعل میشود و زمان از بین میرود و قیامت برپا میشود، پس چرا میگویند سوال اشتباه است و در قرآن هم آمده فقط خدا میداند؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: وقوع قیامت، شبیه نیروی جاذبهی زمین که نمیتوان به دنبال آن گشت؛ میباشد. زیرا آن جاذبه، ما را در برگرفته است. باید انسان در ساحت دیگر حاضر شود تا قیامت برایش ظهور کند و از این جهت، زمان و زمانمندی معنا ندارد. موفق باشید
-
اولیای الهی آن غایت را فرا رویِ خود مییابند.
سلام علیکم: پیامبر بدلیل سلوکی که داشتند فرمودند الان قیامتی قائم و خود را در قیامت میدیدند. حال سوال بنده اینست که عالم ارض و زمین دنیا که مثل پیامبر سلوک نکرده و هنوز قوه ها به فعل تبدیل نشده، پس پیامبر زمین قیامت رو چطور میدیدند؟ مگر نه اینکه زمین قیامت همین زمین است؟ «تبدل الارض غیر الارض»
باسمه تعالی: سلام علیکم: عنایت داشته باشید که هیچ غایتی نمیشود که مفقود باشد و از طرفی هیچ حرکتی بدون غایت نیست. پس در هر حرکتی، غایت آن حرکت، موجود است و اولیای الهی آن غایت را فرا رویِ خود مییابند. موفق باشید
-
چنانچه جان انسان توانست میهمان تجلیّات جمالی و جلالی او شود
سلام علیکم: از یک طرف گفته میشود جهنم ظهور اسماء جلالیه و بهشت ظهور اسماء جمالیه است و از طرف دیگر مطرح میشود که جهنم و بهشت مربوط به ساختار باطنی خود انسان میباشد که (از کوزه همان برون طراود که در اوست) ظاهرا هر دوی اینها درست میباشد لذا جمع بین این دو چگونه است؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: چنانچه جان انسان توانست میهمان تجلیّات جمالی و جلالی او شود، و با سعهی محمّدی «صلواتاللهعلیهوآله» خود را جلو ببرد، عملاً میهمان خدا میشود و خداوند او را در بهشت میزبانی میکند.
به گفتهی جناب شیخ شبستری:
تجلی گه جمال و گه جلال است
رخ و زلف آن معانی را مثال است
صفات حق تعالی لطف و قهر است
رخ و زلف بتان را زان دو بهر است
موفق باشید
-
مشاهدات ما در عالَم معادمان، صورتِ جانمان میباشد
با سلام خدمت استاد بزرگوار: توی شرح کتاب معاد در قسمت تجسم اعمال فرمودید که ما با صورت سیرمون در دنیا روبرو میشیم و اون رو میبینیم. مثلا فردی ۱۰ سال کار میکنه تا حسادتش رو کنار بذاره و بالاخره هم موفق میشه و این رو در برزخ صورت روندش رو میبینه. ۱. آیا این مشاهده گری براش عذاب آور نیست؟ مگه نمیگفتیم عملی که صورت پیدا میکنه و در واقع خود ما هست و از ما جدا نیست، آیا اینطوری دیگه مشاهده گری مطرحه و ما اذیت نمیشیم؟ ۲. اگه توی این دنیا مثلا روی حسادتمون کار کردیم ولی موفق نشدیم که کامل از بینش ببریم اونوقت تفاوت سیرش با حالت ۱ چی میشه؟ سپاسگزارم
باسمه تعالی: سلام علیکم: ۱. مشاهدات ما در عالَم معادمان، صورتِ جانمان میباشد بدون دوگانگی بین شاهد و مشهود. زیرا فرمود: «تطّلع علی الأفئده» یعنی آنچه در بیرون، اطراف ما را فرا میگیرد اعم از بهشت یا آتش، صورت جان ما است که به ظهور آمده. آیا سیر عبور از حسادت در جای خود، نوعی رحمت نیست که به صورت آمده است؟ ۲. به همان اندازه که عبور کردهایم با نور رحمت روبهرو میشویم. موفق باشید
-
بدون عنوان
با سلام استاد عزیز: چند روز پیش مطلبی از تلویزیون شنیدم ذهنم خیلی درگیر شده اینکه میگفت آیت الله جوادی آملی فرمودن ما نباید دنبال جنت باشیم باید دنبال «عند ملیک مقتدر» باشیم. استاد تا جایی که یادم و اینطور که فهمیدم امام آیه «فدخلی فی عبادی و ادخلی جنتی» را در بحث هاشون داشتن. سوالم اینه استاد ما الان با این حرف یعنی جایی بالاتر از سلوک امام هستیم اگه اینطوره آیا سلوک رهبری الان چیه؟ و آیا این آیه «عند ملیک» بالاتر از «و ادخلی جنتی» هست؟ استاد ببخشید ولی ذهنم خیلی درگیر این مسئله هست. ۲. استاد یه شخصیت هایی در دوران جنگ و الان هم یه عده شون هستن اینا تو همون دوران جنگ و حتی الان دنبال اینکه یه مسئولیت قبول کنن نیستن گاه میبینم نمیشه هم انگ بی مسیولیتی بهشون زد. خیلیشون از ترس سختی مسئله میگن و مانمیتونیم منظورم مسوولیت اجتماعی. یکیشون یه بار از دهنش دراومد گفت تو همون دوران هم خیلی پیشنهاد سردار شدن و اینا بهش میشده ولی حاضر به قبول نشده اگر اینطور باشه اونوقت این دعواهای سیاسی سر کسب قدرت را ببینیم یا؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: «جنّتی» که حضرت حق صاحبان نفس مطمئنه را بدان دعوت میکند، غیر از جنت و بهشت عادی است. وقتی میفرماید: «فدخلی جنّتی» این دعوت به جنتِ لقاء میباشد، کمترینش «عند ملیکٍ مقتدر» است. موفق باشید
-
بدون عنوان
بسم الله الرحمن الرحیم: با سلام و عرض تبریک به مناسبت فرا رسیدن ماه رجب. بنده از توحید درست و خالص این چنین برداشت کرده ام: توحید حقیقی و خالص به معنای اطاعت و بندگی خالص است. آیا برداشت بنده درست هست؟
اگر بله، پس ۱. نقش توحید عقلی و فکری (به معنی اینکه شخص از لحاظ عقلی و اعتقادی خدای یگانه را قبول داشته باشد) چه میشود؟ (آیا مقدمه هست یا نه؟) ۲. در روایات داریم که مشرکان در جهنم جاودان هستند، منظور از این شرک، شرک در عمل هست (بندگی خاص و فقط برای خدا نکردن) یا نه شرک در عقیده و اعتقاد به خدایی دیگر داشتن؟ التماس دعاباسمه تعالی: سلام علیکم: ۱. آری! توحید خالص، اطاعت و بندگی است. ولی همچنانکه امام صادق «علیهالسلام» میفرمایند: آن اطاعتها به اندازهی عمق معارف توحیدی قبول میشود. در این مورد خوب است به قسمت کتاب «عقل و جهل» از اصول کافی رجوع فرمایید. ۲. شرک در عقیده، آن هم نه شرک خفی، افراد را مخلّد در آتش میکند. موفق باشید
-
در موضوع معاد
با سلام خدمت شما استاد گرامی:
۱. آیا در بهشت هم ترفیع درجه داریم یا بعد از سپری کردن صراط هرکس وارد بهشت شد در همان مقامی که هست میمونه؟
۲. آیا فرد در هر درجه ای از بهشت باشه به اون راضیه یا اینکه به مقامات بالاتر حسرت میخوره؟
۳. اینکه در شرح حال غسل دادن حضرت زهرا توسط حضرت علی میشنویم که میگویند حضرت را از زیر لباس غسل دادن به چه دلیل هست؟ آیا بحث احترام به حضرت هست یا اینکه میگویند بعد از فوت همسر، مردش بر اونا محرم میشه؟ اساسا دلیل اینکه یک عمر با یک فرد با تمام عشق و علاقه زندگی کردی و پس از مرگ نامحرم بشی چی میتونه باشه؟ از شما سپاسگزارمباسمه تعالی: سلام علیکم: ۱. به ما فرمودهاند «الیوم، یومُ العمل و غداً یوم الحساب» بنابراین در بهشت، ترفیع درجه نداریم، ولی رفع حجاب، آری. ۲. در روایت داریم شرایطی برای اهل بهشت فراهم میکنند که او حسرتی نسبت به آنچه نیافته است، نداشته باشد. ۳. چیز خاصی در این مورد به نظر بنده نمیرسد. موفق باشید
-
در موضوع برزخ و قیامت
سلام علیکم: فرض کنید همین الان قیامت کبری شروع شود تکلیف کسانی که از قبل مرده اند مشخص است مراتبی را در برزخ طی نموده خودشان را در برزخ ادراک میکنند ولی کسانی که هنوز نمرده اند آیا اینها هم همان وضعیت را دارند با توجه به اینکه حد وسط یعنی تکامل برزخی را طی نکردهاند یا اینها هم سفر برزخی دارند و با اینکه بساط عالم ماده جمع شده خود را در برزخ احساس میکنند و در طی مراحلی قیامت آنها شروع میشود و خود را قیامتی میابند؟ با توجه به اینکه گفته میشود طفره در مراتب کمال محال است و تا مراحل مادون طی نشود مراحل ماورا بدست نمیاید؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: در نفخهی اول، همه به عالَم برزخ منتقل و در آنجا حاضر میشوند حال، چه اندازه عالم برزخ باقی است تا عالم و آدم مستعدّ تجلیات قیامتی پیدا کنند و نفخهی دوم بوزد؛ والله اعلم! موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام علیکم: آیا این برداشت درست است که با مرگ به دلیل انصراف از بدن و عالم ماده تمرکز نفس قوی شده و نفس از طریق قوه خیال که با انصراف از بدن واقع نمایی خود را بدست آورده صورت و حقیقت اعمال اخلاق و عقاید را برای انسان نمایش میدهد و آنها عینیت خارجی پیدا میکنند؟ و در مرحله بالاتر که قیامت وجود انسان است از مرحله خیال و صور جزیی نیز گذشته با مرتبه عقلانیت حقیقت کلی اخلاق و عقاید را درک میکند که همان اتصال به مخازن الهی و اسما الهی است؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: همینطور است و این از نکات دقیق و ظریف در این رابطه و در نسبت با حضور در عوالم دیگر میباشد. موفق باشید
-
بدون عنوان
به نام خدا. سلام علیکم: بنده همواره از آثار بنانی و بیانی جنابعالی استفاده کرده و دلیل راهم بوده و هست جسارت بنده را ببخشید خواستم از جنابعالی برای موضوعی کمک بگیرم. در حال فیش بر داری از آثار حکماء با محوریت آثار آیت الله جوادی آملی با موضوع علم نافع و اتحاد بین عالم و معلوم و ارزش داشتن هر علمی به معلوم آن، می باشم. لطفا در عنوان آن کمکم کنید چون در حد مقاله پژوهشی بنای کار دارم. آثار جنابعالی را در این خصوص معرفی کنید - پوزش بنده را بپذیرید. ان شاءالله سلامت باشید.
باسمه تعالی: سلام علیکم: گمان میکنم کتاب «فرزندم؛ اینچنین باید بود» جهت دنبالکردن علم نافع و کتاب «معرفت نفس و حشر» جهت بررسی اتحاد علم و عالم و معلوم بتوانند نکاتی را متذکر شوند. موفق باشید
-
در موضوع برزخ
سلام علیکم: آیا توقف در مواقف برزخ یا قیامت دست خود انسان نیست یعنی شخص نمیتواند برای رهایی از یک سری فشارها که لازمه هر موقفی است به همان موقف قبلی راضی شود و قید کمال بالاتر را بزند برای رهایی از فشار و عذاب؟ یا اینکه این یک قانون تکوینی است و خواست خود انسان ملاک نیست؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: برزخ، شرایطی است که انسان با شخصیت اجمالی خود نسبت به آنچه برای خود شکل داده، روبهرو میشود و مسیر تفصیل آن شخصیت به مرور شروع میشود تا بالاخره زمین آمادهی قیامت شود و برزخیان که نسبتی هم با زمین دارند، به کلّی خود را در قیامت بیابند. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام علیکم: گاهی در عالم خواب اقوام گذشته را که فوت کرده اند دیده ام و از قراینی یقین دارم خواب صادقه بوده و با آنکه آنها اصلا متشرع به آداب شرع نبوده اند ولی صورت انسانی داشتند (مثل همین دنیا) هرچند وضع خوبی نداشتند در حالی که گفته میشود بی تفاوتی به قوانین شرع مساوی است با حیوان محشور شدن «اذا الوحوش حشرت» نظر جنابعالی چیست؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: شاید صفات آنها در حدّ غلبهی صورت حیوانی نباشد، ولی بالاخره خواب حجّت نیست. موفق باشید
-
بدون عنوان
سلام وقتتون بخیر: سوالی داشتم خدمتتون در مباحث حرکت جوهری فرمودین که چون عالم ماده هنوز بالقوه گی هاش تبدیل به بالفعل نشده و هنوز داره فیض میگیره پس هنوز قیامت نشده و حرکت این جهان به سمت قیامته ولی چون هنوز بالفعل نشده نمیتونیم بگیم چقد قیامت شده و... ولی جلسه هفتم معاد فرمودین که برزخ ظهور عالم قیامت هست و میدونیم که همین الان قیامت و برزخ هست پس اونی که در حرکت جوهری گفتین تا دنیا هست و ماده هست و بالقوه هست قیامت نمیشه سوالی که دارم اون قیامتی که در مباحث حرکت جوهری که فرمودین که هنوز اتفاق نیفتاده فرقش با این قیامتی که الان هست و ظهورشم برزخ هست چیه؟
باسمه تعالی: سلام علیکم: بحث در قیامتشدنِ این دنیاست، وگرنه هماکنون هم برزخ هست و هم قیامت. موفق باشید
-
در موضوع معاد
سلام علیکم: در برزخ و قیامت هر کسی بر اساس عقاید و اعمال و اخلاق خود دنیایی دارد که مخصوص خود اوست لذا ارتباط آنها با با یکدیگر به چه صورت است و آیا ارتباطی با هم دارند؟ آیا تداخل دنیاهای آنها با یکدیگر معنا دارد و از بهشت هم استفاده میکنند؟ در مورد اهل جهنم هم همینطور. مثلا فرمودهاند فلان خصوصیت چنان تعفنی ایجاد میکند که همه اهل جهنم از آن معذب میشوند در خالی که این بو متعلق به کسی است که آن خصلت عارض او شده و دیگران چرا باید معذب شوند؟ جزاکم الله خیرا
باسمه تعالی: سلام علیکم: آری! در قیامت انسانها در عین آنکه پیش خودشان هستند، آنجایی که اذن دارند میتوانند نزد همدیگر باشند. اگر بتوانید با حوصلهی جدّی به صوتهای شرح کتاب «معاد» بپردازید، راحتتر این مسائلتان روشن میشود. موفق باشید