باسمه تعالی: سلام علیکم: 1- همین‌طور است که می‌فرمایید زیرا قرآن در خطاب به شیطان می‌فرماید آیا استکبار ورزیدی یا از عالین بودی؟ یعنی فرشتگانی هستند که در خطاب سجده به آدم قرار نداشتند 2- مسلّم جریان سجده امری بوده که واقع شده، و همان‌طور که در کتاب مذکور عرض شد بر اساس آن مقام، امر، امرِ تکوینی است ولی همان امر تکوینی در حوزه‌ی موجودی مختار مثل شیطان، صورتِ اختیار به خود می‌گیرد لذا شیطان می‌تواند عصیان کند. و عکس آن را شما در اهل‌البیت «علیهم‌السلام» می‌بینید که در عین عصمت تکوینیِ آن‌ها، اختیار از آن‌ها سلب نمی‌شود. در این مورد خوب است به تفسیر آیه‌ی 33 سوره‌ی احزاب در المیزان رجوع فرمایید. موفق باشید