متن پرسش و پاسخمتن پرسش
بسمه تعالی: سلام علیکم؛ مولوی در ابیات :
قطره‌ای کان در هوا شد یا که ریخت...از خزینه قدرت تو کی گریخت
گر در آید در عدم یا صد عدم....چون بخوانیش او کند از سر قدم
باز فرمان آید از سالار ده.... مر عدم را کانچه خوردی باز ده
آنچه خوردی واده ای مرگ سیاه....از نبات و ورد و از برگ و گیاه.
این مطلب با قاعده فلسفی اعاده معدوم محال است چگونه قابل جمع و توجیه است؟ به هر حال فلاسفه برای آن قاعده دلیل و برهان اقامه می کنند در صورتی‌که در این ابیات عکس آن بیان شده است. لطفا توضیحی بفرمایید. با تشکر از جنابعالی
متن پاسخ
جواب: پس از سلام و آرزوی توفیق برای حضرت‌عالی:
آنچه تحت عنوان «اعاده معدوم» درعلم کلام مورد بحث است و برگشت آن را محال می‌دانند، وقتی است که به‌واقع چیزی معدوم شود و از صحنه‌ی وجود خارج گردد، و مولوی و امثال مولوی در عین اعتقاد به «محال‌بودن اعاده معدوم» در این ابیات حرف دیگری دارند و آن این‌که تغییر ماهیتِ پدیده‌ها آن را از عالم وجود به عدم نمی‌برد، بلکه از حالتی به حالت دیگر می‌رود و لذا چون از جهتی معدوم شده ولی از جهتی موجود است - مثل قطره‌ی آبی که تبدیل به بخار می‌شود- «چون بخوانیش او کند از سر قدم» یعنی نحوه‌ای از وجود دارد که مورد خطاب پروردگار قرار می‌گیرد. موفق باشید
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا