حضور اربعینی و درک جانها در جهان آنها
بسم الله الرّحمن الرّحیم
«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ»
آنچه در تاریخ با شهادتها پیش میآید
1- باید از خود پرسید در دل نهضت حضرت ابا عبد الله «علیهالسلام» و شهادت آن حضرت و شهدا چه امری و چه رازی برای انسانها و تاریخی که پس از آن به وقوع میپیوندند، پیش میآید که ما امروز با رخداد اربعینیِ امروزین روبهرو هستیم و باید به آن فکر کنیم؟
شهدا و نظر به وجدان تاریخی آینده
2- آیا جز این است که شهید با فهم جایگاه تاریخی شهادتِ خود متوجه بیداریِ وجدانهایی میشود که در طلب گشایش دیگری در جهان روبهرویشان هستند؟ و بدین لحاظ میتوان گفت: شهادتِ شهدا و انتخاب شهادت، راهی است تا انسانها جهت درک وجدان تاریخیِ خود بیش از پیش به خود آیند و هرچه بیشتر پیش خود حاضر شوند و خود را به صورتی بس اصیل ادامه دهند. و شهدا با آن عزم جدّی خود بهخوبی متوجه هستند چگونه با آن نوع شهادت طوری در تاریخ ادامه مییابند که انسانها از آن به بعد امکان عبور از سیطره جهان استکباری برایشان فراهم میگردد.
رخداد اربعینی و درک دوستیهای مقدس
3- در درک وجوه اصیل انسانیِ انسانها است که انسان متوجه میشود چه اندازه در نزد دیگران باید خود را جستجو کند و حضور رخداد اربعینیِ این سالها به حکم «الْمُؤْمِنُ مِرْآةُ الْمُؤْمِن» نمادِ چنین امری است، تا هرکس ابعاد نهفته خود را در جهان دیگری تجربه کند و در گشودگی نسبت به همدیگر، جهان نهفته در درون خود را در او احساس نماید. و این اوج دوستی حقیقی و مقدس است که بشر امروز سختْ به دنبال آن است و میتواند در رخداد اربعینیِ این سالها آن را تجربه کند. دوستی امروزینی که درست مقابل اوج دشمنیها است که انسانها در فرهنگ سکولاریته غربزده گرفتار آن هستند و موجب شد تا در جنگ جهانی اول و دوم بیش از 60 میلیون از همدیگر را به قتل رساندند.
راز تاریخی ایثار اربعینیِ این سالها
4- بحث در بصیرت و شعور امام«علیهالسلام» و اصحاب امام است در فهم جایگاه و راز شهادت وقتی امکان آن پیش آمده تا از طریق شهادت افقهای تازهای در مقابل انسانِ آن تاریخ گشوده شود و انسانها با هویتی جدید آماده شنیدن سخنانی نسبت به حقیقت شوند که تا آن زمان آماده شنیدن آن سخنان نبودند، و این آن نکته مهمی است که امام حسین«علیهالسلام» و اصحاب امام متوجه آن شدند که در دل شهادت آنها در آن تاریخ چه رازی نهفته است و چه راههایی گشوده میشود و چگونه بعد از آن شهادت، دوگانگیها و کینهها، به دوستی تبدیل میشود؟ و ایثارهای اربعینی این سالها تلاش یگانگی بیشتری است که ما سختْ بدان نیازمندیم.
انسانهایی که خود را در گستردگی همدیگر جستجو میکنند
5- اینکه امام عسکری«علیهالسلام» میفرمایند: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ» و یکی از آنها را «زِیَارَةُ الْأَرْبَعِینَ» میشمارند، به جهت بصیرت و هوشیاری مؤمن است نسبت به جایگاه تاریخی اربعین، از آن جهت که تازه در زمان امام عسکری«علیهالسلام» و با بینتیجهماندن تلاش متوکّلها در نفیِ حضور تاریخی امام حسین«علیهالسلام» عظمت مسئله بیش از پیش روشن شد با نوعی خودآگاهیِ تاریخی به ظهور آمد. از این جهت ملاحظه میکنید در رخداد اربعینیِ سالهای اخیر، با حضور انسانهایی روبهرو هستیم که خود را در گستردگی همدیگر جستجو میکنند تا ابعاد اجمالی و نهفته آنها نسبت به همدیگر به تفصیل آید و همدیگر را در آینه دیگری احساس کند، چه در جلوه زوّار و چه در جلوه خدّام.
اربعین این سالها و پیشآمدِ تاریخی
6- رخداد اربعینی نشان داد که این نوع حضور در اربعین، یک طرح نیست بلکه یک پیشامدِ تاریخی است که در دل حضور تاریخی انقلاب اسلامی به عنوان آغازگرِ تاریخ جدید به ظهور آمده است تا همچنان انقلاب اسلامی در ذات جهانیاش همچنان ادامه پیدا کند. مهم آن است که ما در هر کجا هستیم خود را در این تاریخ حاضر کنیم، وگرنه در زمان خود حاضر نیستیم.
بازخوانی امری که داشت فراموش میشد
7- با تاریخی روبهرو هستیم که در حال وقوع است و خبر از آن میدهد فرهنگ غربی، با خودخواهیهای خود و با تفرقهای که بین مسلمانان ایجاد میکرد، در حالِ هرچه بیشتر به حاشیهرفتن است و این است علت آنکه مسلمانان با عزم و ارادهای خدادادی بنا دارند هرچه بیشتر همدیگر را بنگرند. و بدین لحاظ میتوان گفت در رخداد اربعینیِ اخیر، حکم: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً» در حال به ظهورآمدن است، امری که داشت فراموش میشد و از این جهت باید به اربعین به عنوان نوع دیگری از زندگی در طول سال فکر کرد. آری! اربعین در این زمانه به عنوان وقتِ حضور تاریخی ما امکانی میتواند باشد که در آن حاضر شویم و نسبت خود را باید جهانی که در آن هستیم، بازخوانی کنیم.
نظر به تمدنی دیگر
8- عبرت از سابقه تاریخی سیصدساله اخیر جهانِ مدرن نشان داد که بشر مدرن نیاز به دیانت و رجوع به امور معنوی جهت تعالی ابعاد اصلی وجودش داشت، امری بس مهم و غیر قابل چشمپوشی که تنها ادیان الهی که متذکر عظمت روح بشراند میتوانند به بشر برگردانند است و اینجا است که باید به تمدنی دیگر که غیر از تمدن غربی است فکر کرد و رخداد اربعینی ما را متوجه چشماندازی میکند که آینده بشر جدید را مدّ نظرها آورده و حکایت از آن داردکه مردمان به امید گشایشی قدم در این راه گذاشتهاند که زندگی، معنای دیگری به خود بگیرد و این است که باید فرهنگ «انتظار» را همچنان مدّ نظر داشت، حضور در جادهای که همچنان باید رفت.
اندیشه در جهان امام حسین«علیهالسلام» و جهان امام خمینی«رضواناللهتعالیعلیه»
9- با توجه به آنچه عرض شد چقدر خوب است در رابطه با نهضت اباعبدالله«علیهالسلام» و انقلاب اسلامی به کربلا و حضور انسانها در جهان امام حسین«علیهالسلام» و به حضورِ مردم این زمانه در جهان امام خمینی«رضواناللهتعالیعلیه» اندیشیده کرد، جهانی که میتوان در آن به فرهنگ شهید و شهادت که بهترین نوعِ حضور در زمانه است فکر کرد و به درک امکانات و ظرفیتهای زمانه نظر نمود. این امر موجب میشود تا شهید مرعوب سیطره حاکمان جبّار و استکبار زمانه نشود و به آیندهای اشاره کند که انسانها به اصالتهای خود نظر دارند. و ما در رخداد اربعینیِ این سالها متوجه چنین امری شدهایم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته