متن پرسش
سلام علیکم:
شما در کتاب ادب خیال عقل و قلب به این اشاره کردید که یکی از ابعاد وجودی عقل است.
در قرآن تعقل و تدبر وتفکر سفارش شده. ما با عقل می توانیم تعقل کنیم ولی تفکر و تدبر به نظر شما نیازمند ابعاد دیگری نیستند تا با آن ها این کار انجام شود؟ منظورم این است که به نظرم علاوه بر عقل فکر و تدبر نیز از ابعاد وجودی ما هستند.
متن پاسخ
سمه تعالی: سلام علیکم: همینطور است که میفرمایید و به همین جهت جناب شیخ شبستری میفرمایند:
تفکر، رفتن از باطل سوی حق
بهجز اندر به دیدن، کلّ مطلق
که البته بحث آن مفصل است. به امید آنکه «تفکر» به جامعهی ما برگردد و آن با «وجود» ممکن است، زیرا تفکر، خانهی «وجود» است. و اینکه در روایات داریم یک ساعت تفکر از 70 سال عبادت برتر است؛ بدان معنا است که انسان در افق خود متوجهی حقیقتی باشد که در حال گشودگی است و در راستای به فعلیتآوردنِ آن گشودگی، جایگاه عبادت و مطالعه و تدبّر روشن میشود. به این معنا که انسان به دنبال گمشدهی خویش عبادت میکند و یا مطالعه مینماید و یا در آیات و روایات تدبّر میکند تا آنها متذکر آن گمشده برای او باشد. و در همین رابطه است که گفته شده است «پرسشگری موجب تفکر میشود». موفق باشید