متن پرسش
استاد محترم سلام علیکم، در راستای پاسخ سؤال 2793 و مباحثی که در جلسه ی دوم شرحی بر تفسیر سوره ی حمد مطرح شد ( اینکه خداوند به هر مخلوقی امکان ذاتی او را میدهد تا خودش با انتخاب خودش آنچه باید بشود، بشود)، برای بنده این سؤال پیش آمده که اساساً هر مخلوقی، خودِ امکان وجود را از کجا به دست آورده است؟ چگونه است که هر مخلوقی در علم حضرت حق امکانی خاص دارد؟ چه کسی غیر از ذات احدیت می تواند خود امکان را به مخلوقات داده باشد؟ حال چه چیز باعث شده که یکی امکان انار شدن داشته باشد و یکی امکان سیب شدن؛ یکی امکان جهنمی شدن داشته باشد و یکی امکان بهشتی شدن؟!
متن پاسخ
باسمه تعالی؛ علیکم السلام: وقتی میگوییم امکان، ذاتی هر ممکنالوجودی است دیگر معنا نمیدهد که بگوییم خداوند امکان به او داده، خداوند به ممکنالوجود، وجود میدهد و انارشدنِ انار و سیبشدنِ سیب مربوط به خودشان است. در مورد انسان؛ امکانِ جهنمیشدن و بهشتیشدن در ذات انسان مطرح نیست بلکه اختیار مطرح است حال با اختیار خود میتواند جهنمیشدن را برای خود انتخاب کند یا بهشتیشدن را، چون امکان برای موجودی که وجوه مختلفی دارد مثل انار نیست که یک وجه داشته باشد. در همین رابطه هر انسانی در مقابل عملی که انجام میدهد احساس میکند میتوانسته غیر آن را هم انجام دهد و آن عمل را به خدا نسبت نمیدهد. موفق باشید