متن پرسش
سلام: شیطان هر لحظه به تمام افراد بشر دسترسی دارد و اعمال همه را زیر نظر دارد تا اغواگری کند؟ و اگر اینطور باشد بنظر میرسد تجرد فوق العاده بالایی دارد و بالاتر از تجرد مثالی است و چون برخی وساوس ظاهر عقلی دارد و اصلا شیطان با وجودی طرف است که ناطق است و باید از تمام تار و پودش مطلع باشد و دست از احدی نمیکشد مگر مخلصین و میدانیم برخی افراد از تجرد عقلی گذشته اند و در آن مدارج بالا هم باز شیطان از وسوسه دست نمیکشد و اگر منازل را ۱۰۰ بگیریم در عبور از ۹۹ به ۱۰۰ شیطان در کمین نیست؟ و اگر به صد رسیدیم باز سعی نمیکند ما را به زیر کشد و سد راه الی الله شود پس چنین وجودی نمیتواند خود از عقل و حتی فوق عقل بی بهره باشد و در فریب آدمی موفق و گویا بالاتر از ملائکه بود که سراسر عقلند بنظر میرسد شیطان تمثیلا ماهی است که بجای آنکه رو به شمس بایستد پشت به او استاده و بنابرین هرکه تحت ظل شیطان باشد در خسوف است و برای آنکه بتواند خسوف را کامل کند بتواند سایه تمام انوار الهی شود پس مرتبه ای از تجرد نیست که شیطان را از او بهره نه و در کل شیطان چه وجودیست که لا یشغله شان عن شان.
متن پاسخ
باسمه تعالی: سلام علیکم: مسلّم شیطان در موطن خیالش بهسر میبرد که میگوید «أنا خیرٌ منه». اگر متوجهی حقیقت میشد که این جمله را نمیگفت. آری! انسانها مراتبی دارند حتی وقتی در موطن عقل ناب هستند، از موطن خیال منقطع نمیباشند و شیطان از این موطن در آنها وارد میشود. ولی آنها با عقلِ نابشان از او تأثیر نمیپذیرند و شیطنت او را تشخیص میدهند. موفق باشید