متن پرسش
آن کسی که با دیدن دودکش کشتی به ذهنش خطورکرد که حتماً زمین باید کروی باشد، آیا بدون مقدمات و استدلالْ این نتیجه را حدس زد؟ یا مقدمات و استدلالهای خفیای پشت این حدس وجود داشته (که بالاخره یا نور باید منحنی شدهباشد یا زمین باید منحنی باشد، و فرقی بین این قسمت زمین با قسمتهای دیگرش نیست، پس تمام سطح زمین باید منحنی باشد، پس زمین باید کروی باشد.)؟ آیا این حدسْ متفرع بر این استدلالهای خفی است و آن شخص ناخودآگاه این استدلالها را انجام دادهبود؟ خلاصه این که:
اولاً آیا این مطلب، درنتیجة آن مقدمات و استدلالها به دست آمد؟
ثانیاً در صورت مثبتبودن پاسخ سؤال قبل، آیا این استدلالهای خفی باعث نمیشود این مطلب از حدسبودن خارج شود؟
این سؤالها دربارة حلقویبودن مولکول بنزن و تمام حدسها هم مطرح است.
متن پاسخ
باسمه تعالی: سلام علیکم: همچنانکه میدانید در کتاب «سلوک ذیل شخصیت حضرت امام «رضوانالله تعالیعلیه» عرض شد اشراق انقلاب اسلامی بر قلب امام بر مبنای مقدماتی بود که حضرت امام در خود ایجاد کرده بودند. مثل آنکه متوجه بودند مدرنیته در حال حضور فعّال در همهی عرصههای زندگی آیندهی بشر است و اسلام را به حاشیه میراند. در مورد هر حدسی هم که بخواهد اشراق شود مطابق زمینهی فکری آن فرد این موضوع صادق است. موفق باشید