معنای درک حضور تاریخی اصحاب امام حسین«علیه‌السلام» (5)

بسم الله الرّحمن الرّحیم
 

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ

مقدمه: اگر افقی بسی  بلند از تاریخ در مقابل حضرت زینب«سلام‌الله‌علیها» نبود چگونه در دل آن همه مصیبت، این‌همه امید در شخصیت او به ظهور می‌آمد؟ تا آن‌جایی‌که این چنین شورمندانه و سلحشورانه در مقابل عُبیدالله و یزید سخن بگوید!  جایگاه این سخنان و این‌همه امید جز با توجه به تاریخی است که در مقابل او گشوده شده است؟ ای زن! ای کلام علی«علیه‌السلام» در کام! در آینه نهضت اباعبدالله«علیه‌السلام» چه حضوری را مشاهده کرده‌ای که این‌همه امیدوارانه و عاقلانه در میدانی؟ ای عقیله بنی‌هاشم! ای عقل مجسم! ای تفکری که همیشه در مواجهه با  تاریخ به سراغ انسان می‌آید! چگونه صحنه را می‌نگری که بدون کوچک‌ترین مداهنه می‌فرمایی: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا»؟ خدا می‌داند این کلام، کلام کسی می‌تواند باشد که در تمام تاریخِ آینده پیروزی و حضور امام حسین«علیه‌السلام»  را  نگریسته باشد و از قضای الهی رضایت تامّ و تمام دارد و نسبت به آنچه پیش آمده راضی است. به همان معنایی که امام حسین«علیه‌السلام» در قتلگاه عرض کردند: «صبراً على قضائك يا رب لا اله سواك يا غياث المستغيثين» جز تو مرا پروردگارى و معبودى نيست بر حكم و قضایت صابر و شكيبايم، اى فريادرس کسانی که از تو کمک می‌طلبند!
رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌ حضرت زینب«سلام‌الله‌علیها» می‌فرمایند:
در عاشورا، در حادثه‌ کربلا، خون بر شمشیر پیروز شد -که واقعاً پیروز شد- عامل این پیروزی، حضرت زینب«سلام‌الله‌علیها» بود... این حادثه نشان داد که زن در حاشیه‌ تاریخ نیست؛ زن در متن حوادث مهم تاریخی قرار دارد.»( 1/ اردیبهشت/۱۳۸۹)

1- هنر شناخت زمانه: اگر حضرت صادق«علیه‌السلام» فرمودند: «نَحنُ اَعلَمُ بِالوَقت» ما داناترین هستیم نسبت به زمانه، تا معلوم شود فرهیخته‌ترین انسان‌ها متذکر زمانه و شرایط تاریخی خود هستند، پس باید نسبت به زمانه و تاریخ فکر کرد. از طرفی تاریخ در جایی قرار ندارد که بتوان آن را به کسی نشان داد، بلکه امری است که جان و روح انسان‌ها را فرا می‌گیرد و در افکار و امور و حوادث و سیاست‌ها ساری و جاری است و تنها از طریق مظاهرش می‌توان آن را شناخت و از طرفی اگر به گفته حضرت صادق«علیه‌السلام»: «العالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِس»(کافی، ج 1، ص 27) آن‌کس که نسبت به زمانه خود آگاه باشد اتفاقات غیر قابل پیش‌بینی بر او هجوم نمی‌آورند تا گرفتار خطا گردد. پس آدمی باید در تاریخ و با تاریخ باشد وگرنه زندگی‌اش دچار پریشانی می‌شود و در فهم و خردش اختلال پدید می‌آید و نمی‌تواند در آینده به درستی حاضر شود، به همان معنایی که مولای‌مان علی«علیه‌السلام» فرمودند: «أعرَفُ الناسِ بالزّمانِ، مَن لَم يَتَعَجَّبْ مِن أحداثِهِ»(غررالحکم، ص 148) آگاه‌ترین مردم به زمان کسی است که از آنچه پیش می‌آید متعجب و شگفت‌زده نمی‌شود بلکه متوجه اقتضائات و ظرفیت زمانه خود می‌گردند، آن‌طور که اصحاب امام حسین«علیه‌السلام» و از آن مهم‌تر حضرت زینب«سلام‌الله‌علیها» متوجه شدند، تا آن‌جایی که حضرت زینب متوجه هستند حضور در تاریخی که با کربلا آغاز می‌شود تماماً زیبایی است.
با توجه به نکات فوق آیا نباید در این زمانه در نسبت خود با تاریخی که در آن قرار داریم و در نسبت خود با انسان‌هایی که متعلق به این زمانه‌اند فکر کرد و به «اراده الهی» در جلوه‌ای که در این زمانه در جان آدمیان جلوه کرده است، نظر نمود؟ آیا انسان متفکر همان انسانی نیست که متوجه حضور خاص «اراده الهی» در این زمانه است و در هر منظری به نحوه‌ای از جلوه «اراده الهی» که در تاریخ و در انسان ظاهر شده، نظر دارد؟ در این‌جا است که می‌توان به این نکته فکر کرد که بدون رجوع به تاریخی که با انقلاب اسلامی شروع شده نمی‌توان درست فکر کرد و معنای درستی از انسان را مدّ نظر داشت. زیرا کار بزرگ تفکر آن است که انسان متوجه شود در تاریخ خود چه آینده‌‌ای در پیش است.

2- مأموریت امام حسین«علیه‌السلام» رسواکردن جریانی است که به نام اسلام مقابل انسانی‌ترین انسانیت ایستادند و به تعبیر امام سجاد«علیه‌السلام»: «کُلٌّ یَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بدَمِهِ» همگی به قصد تقرب به خداوند امام را شهید کردند زیرا آنچنان در ظاهر اسلام متوقف بودند که در فهم انسانیت که هدف اصلی اسلام بود نابینا شده بودند، به همان صورتی که متحجّرین ظاهرپرست مقابل حضرت امام خمینی«رضوان‌الله‌تعالی‌فرجه» ایستادند و حضرت امام فرمودند: «ما از شرّ مقدسان احمق به خدا پناه می‌بریم».   

  والسلام