متن پرسش
سلام:
استاد معيار تشخيص موسيقي حلال از حرام چیست؟ آیا موسیقی می تواند مایه ی نزدیکی و تقرب روح من به عالم ملکوت شود؟ اگر بله ملاکش چیست؟ من وقتی بعضی از موسیقی ها را گوش می دهم حالت معنوی بهتری می گیرم ولی نمی دانم آیا این حالت در اثر قوه ی وهم است یا عقل؟ آیا مانند استعمال مواد مخدر است که عقل را می گیرد و انسال را به خیال می کشاند؟ این هم نظر یکی از دوستان از قول رهبری است اما نمی دانم چقدر صحیح باشد.
ما سالهاست آدرس حلال و حرام موسیقی را اشتباهی رفتهایم.
مهم نیست ریتم آهنگی تند باشد یا کند. مهم نیست با گیتار الکترونیک زده باشند یا سهتار. مهم نیست ایرانی باشد یا خارجی. مهم نیست سنتی باشد، پاپ، جاز، راک یا هر چیز دیگری باشد. مهم نیست طربانگیز باشد یا نه. مهم نیست نوازندهاش زن است یا مرد، مهم این است که این موسیقی با آدمها چه میکند.
موسیقی مثل هر چیز دیگری، وقتی حرام است که مسیر زندگی انسان را از دین دور کند. همین!
این را من نگفتهام، نظر رهبر انقلاب درباره حلال و حرام بودن موسیقی اینطور است.
بعضی وقتها یک آهنگ (هر آهنگی که باشد) با شعری همراه میشود که انسان را از دین دور میکند. مثل خوانندهای که شعرش در توصیف لذت شرابخواری است، خوانندهای که بدن معشوقهاش را توصیف میکند، شعری که مرگ و معاد را به سُخره گرفته، شعری که پر از پوچانگاری است، یا ترانهای که به شکلی خدا را منکر شده. در همه این موارد البته حرام بودن به خاطر شعر است و اگر آهنگ بیکلامش را کسی گوش کند اشکالی ندارد.
شاید کم است اما بعضی وقتها آهنگ جوری است که خود به خود تشویق به کار حرامی میکند. مثل آهنگی که ناخودآگاه مخاطبش را به رقص دربیاورد یا آهنگی که بیاختیار کسی را ترغیب به آسیبزدن به بدن خودش بکند.
بعضی وقتها هم آن چیزی که سد راه دینداری میشود آهنگ و ترانه نیست، پای حاشیههای دیگری در میان است. آهنگی که خوانندهاش بد پوشش است یا برهنگی را ترویج میکند، خوانندهای که نماینده یک جریان فکری ضد دین است یا حتی خوانندهای که ناهنجاریهایی مثل اعتیاد به روانگردها دارد یا به فسادی مشهور است هم، آهنگی است که آدم را از مسیر زندگی با دین دور میکند.
حالا آهنگهایی را که میشناسید، گروهها و خوانندهها و ترانهها را بریزید توی این غربال و ببینید کدام حرام است و کدام حلال. گرچه من برای تکتک مثالهایی که در بالا گفتم، آهنگهایی میشناسم و هیچکدام را به صورت اتفاقی مثال نزدم اما باز هم با این ملاکها بیشتر موسیقیهایی که مردم روی موبایلها و داخل ضبط ماشینها دارند، حلال است.
برای تشخیص هم راه ساده است، هر کس، خودش جامعه را نگاه میکند و عرف مردم را میسنجد و بعد باید تشخیص بدهد که فلان موسیقی برای عرف و عموم مردم مانع مسیر دینداری هست یا نه.
هر جایی هم دو دل بودیم، شک داشتیم و نفهمیدیم فلان آهنگ حلال است یا حرام، گوش دادنش اشکال ندارد.
پ.ن: اگر شک داشتید، رساله رهبر را ببینید.
متن پاسخ
باسمه تعالی: سلام علیکم: بنده در این مورد صاحبنظر نیستم. رهبر معظم انقلاب به عنوان یک فقیه صاحبنظر در این امر میفرمایند حرمت موسیقی به محتوایِ آن است و وقتی حرام است که موجب فتنه و فحشاء گردد و زمانی هم که شک داریم آن مورد حرام است یا نه، حملِ به حلیّت باید کرد. موفق باشید