بسم الله الرّحمن الرّحیم
نقش حضرت زهراء«علیهاالسلام»در شناخت جایگاه تاریخی امروز خود
«السَّلامُ عَلَيْكِ يَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ وَ كُنْتِ لِمَا امْتَحَنَكِ بِهِ صَابِرَة»
سلام بر فاطمه«علیهاالسلام» که توانست در بحرانِ تاریخی پس از رحلت رسول خدا بهترین جهتگیری را در تاریخ اسلام نهادینه کند.
1- توجه هر ساله به سیره و مقام حضرت صدیقهی کبری«علیهاالسلام»به جهت آن است که به تاریخ مردمی نظر کنیم که نتوانستند در زیر سایهی اسلام واقعی سرنوشت تاریخی خود را تغییر دهند و حضرت زهرا«علیهاالسلام»با اعتراضهای خود به وضعی که بعد از رحلت رسول خدا«صلواةاللهعلیهوآله» پیش آمد ما را متوجه شرایط تاریخی آن زمان نمودند1.زهرای مرضیه«علیهاالسلام»به عنوان اسلامشناسی واقعی به اهدافی نظر دارند که هیچ حادثه و اتفاقی نمیتواند او را از آن اهداف باز دارد، در هر حال او به آن اهداف عالی فکر میکند و هرگز سستعنصری به خود راه نمیدهد. با نظر به مکتب فاطمه«علیهاالسلام» باید آراء استوار را در آن نوع زندگی جستجو کرد، آن زندگی که به عالیترین و معنویترین آرمان میاندیشد و در همین راستا روحیهی فداکاری را برای انسان سهل مینماید.
2- اینکه چگونه با حضرت برخورد کردند یک بحث است و اینکه حضرت به فرزندان خود آموختند چگونه سرنوشت تاریخی ملت اسلام را در زیر سایهی اسلام جلو ببرند و نگذارند در تاریخ جاهلیت متوقف شود، یک بحث دیگر. آنهایی که به گروه و قبیلهی خود فکر میکردند و میخواستند ملت و انقلاب را در همان زمانه نگه دارند و به عادت دیرینه باقی باشند با حضرت برخوردی تند کردند چون جایگاه تاریخی اسلام را جز یک اعتقاد معنوی جهت امور جزیرةالعرب نمیدیدند و اگر هم کشورگشایی میکردند در حدّ فهمی که عادات جزیرةالعرب را اصالت میداد با سایر ملل برخورد میکردند. ولی صدیقهی طاهره«علیهاالسلام»به حیات تاریخی بشریت میاندیشیدند و اینکه اسلام میتواند بشریت را از دیوارهای تنگ گروهگرایی و قبیلهبازی آزاد کند. وجود تاریخی فاطمه«علیهاالسلام»دو پیام به بشریت داد. یکی اینکه روشن فرمود اسلام در آن زمان با تفکری برخورد کرده که امکان ادامهی راه از طریق حاکمیت امام معصوم را نمیدهد و دیگر اینکه پس از آگاهی از چنین طرز تفکری، باید با فعالیتی فرهنگی جامعه را از تنگنای گروهگرایی به فراخنای حقگرایی سیر داد.
3- حرکات و سکنات امیرالمؤمنین«علیهالسلام» از آن به بعد تلاش برای حیات فرهنگی جامعه است و به همین جهت سعی دارند پس از قتل عثمان مسئولیت جامعه را نپذیرند2. چون میدانند جامعه آمادهی زندگی در زیر سایهی اسلام نیست و چیزی نمیگذرد همینهایی که امروز اصرار دارند علی«علیهالسلام» حاکم شود فردا در مقابل او میایستند و جنگ جمل و نهروان را به راه میاندازند و آن مردم در جنگ صفین از معاویه و عمروعاص بازی میخورند.
پیشبینی حضرت علی«علیهالسلام» درست بود و لذا نهضت فرهنگی برای تغییر سرنوشت تاریخی جهان اسلام با جدیّتِ تمام شروع شد و در راستای ایجاد زمینه جهت نهضت فرهنگی است که امام حسن«علیهالسلام» پیماننامه با معاویه را امضاء میکنند تا امام حسن«علیهالسلام» معاویه را رسوا کنند و امام حسین«علیهالسلام» یزید را. و امام سجاد«علیهالسلام» بازگشت به اسلام ناب را در فضای فرهنگی خاصی شروع کردند و سایر ائمه«علیهمالسلام»ادامه دادند.
4- حضرت امام خمینی«رضواناللهعلیه» در راستای تغییر سرنوشت تاریخی ملت ایران در زیر سایهی اسلام و با تأسی به فرهنگ فاطمی، به تدوین کتابهای اخلاقی و عرفانی مثل کتابهای شرح «حدیث جنود عقل و جهل» و «آداب الصلوة» و «اسرار الصلوة» و «مصباح الهدایه الی الخلافة و والولایه» و «شرح دعای سحر» و «شرح چهل حدیث» و تعلیقات بر اسفار ملاصدرا، دست زدند تا جامعه در حیات سیاسی که در پیش دارد با خلأ فکری و فرهنگی روبهرو نشود و بالاخره به رهبری امام«رضواناللهعلیه» انقلاب اسلامی محقق شد و جامعهی ایران وارد سرنوشت تاریخی جدیدی گشت که نیاز بود برای به مشکلنیفتادن در ادامهی سیر خود، از آن ذخیرهی فرهنگی که حضرت امام«رضواناللهعلیه» تهیه دیده بودند استفاده شود. ولی به هر دلیلی آنطور که شایسته بود هنوز استفاده نشده است. نه مسئولان فرهنگی با جدیّتِ تمام به آن متون رجوع کردند تا آن فکر را در نظام آموزشی ما سرایت دهند و نه مسئولان اجتماعی سیاسیِ ما بر اساس آن دید به مدیریت جامعه پرداختند و به همین جهت تأکیدات مقام معظم رهبری«حفظهالله« که فرمودند: «امام خمینی«رضواناللهعلیه» یک حقیقت همیشه زنده است» فهمیده نشد و مسیر تاریخی کشور در آن حدّ که انقلاب اسلامی میتوانست کمک کند جلو نرفت و اگر هم مردم به کمک ملاکهایی که رهبر انقلاب«حفظهالله« گوشزد نمودند، رئیس جمهوری را انتخاب کردند که در سیر تغییر سرنوشت تاریخی ملت ایران به کمک انقلاب اسلامی، قدمهایی برمیدارد، نیروهای انقلاب به جهت عدم مبنای عمیق معرفتی، همدیگر را خسته میکنند و به همزبانیِ لازم نمیرسند.
5- پیام فاطمه زهرا«علیهاالسلام»در چنین شرایطی این است که باید به نهضتی فرهنگی نظر کرد و به آن عمقی که اسلام عزیز در قلم و بیانِ بنیانگزار انقلاب اسلامی تجلی کرده، برگشت نمود و بر آنها تأمل کرد تا بنبست تاریخی ما گشوده شود و به کمک اسلامی زنده، در رویهی سیاسیِ پیش آمده در قوای سهگانه، رقابت سیاسی به روحیهی توحیدی و خدمتگزاری برای قرب هرچه بیشتر به خدا تبدیل شود.
6- حزن حضرت زهرا«علیهاالسلام»وقتی برطرف میشود که اسلامی ناب به قرائت امام خمینی«رضواناللهعلیه» در اندیشهها تجلی کند، در این صورت است که دیگر سامری نمیتواند با گوسالهی در حال خوار، مردم را فریب دهد و علی«علیهالسلام» در حالیکه ریسمان به گردن دارد رو به قبر رسول خدا«صلواةاللهعلیهوآله» بکند و همچون حضرت هارون که به حضرت موسی«علیهالسلام» گفت: «ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُوني وَ كادُوا يَقْتُلُونَني..»3 بگوید: ای برادار! مردم مرا ناتوان کردند و تا مبادرت به قتل من تصمیم گرفتهاند. در آن صورت است که اسلام ناب از اسلامی که به گروه و حزبِ خود میاندیشد به اسلامی که به انقلاب اسلامیِ جهانی نظر دارد و میخواهد جهانی عمل کند، تبدیل میشود.
7- مقام معظم رهبری«حفظهالله» فرمودند: «اگر سراغ مسائل شخصی خودمان برویم و اهداف را فراموش کنیم، البته کمک الهی هم کم خواهد شد» و از آن صریحتر فرمودند: «اگر نتیجهی روند کارها، همکاری و همدلی و انسجام باشد، قطعاً تفضلات و عنایت خداوند متعال را افزون خواهد کرد» نمونهی این همدلی آن است که ریاست جمهور با همدلی با سایر نیروهای اصولگرا تلاش کنند کارها جلو برود و همّت خود را صرف کنند تا بقیه هم در امور دولت احساس یگانگی بکنند و از هرگونه جریانی که منجر به دوگانگی بین نیروهای دلسوز نسبت به انقلاب میشود، بپرهیزند. همچنانکه مصداق همدلی در نیروهای اصولگرا آن است که مواظب باشند موضوعات را قاطی نکنند.
8- بر اساس توصیهی رهبری«حفظهالله» به همدلی، وظیفهی ما آن است که موضوعات را قاطی نکنیم. آقای احمدینژاد یک شخص وِلایی است که به جهت فشارهایی که بر دولت او آمده ادامه کار برایش سخت شده تا آن جا که به عنوان یک نیروی متدین به انقلاب و آرمانهای آن، احساس میکند ادامهی کار او موجب میشود فرصتسوزی شود و چنین در اذهان میرود که نظام اسلامی ناکارآمد است، ولی فراموش نکنیم او یک سرباز انقلاب است با خدماتی بسیار درخشان که موجب شد ادبیات امام دوباره در نظام اجرایی زنده شود و کارهای زمینمانده اجرا گردد. از سخنان رهبری که میفرمایند: «اگر نتیجهی روند کارها، همکاری و همدلی و انسجام باشد، قطعاً تفضلات و عنایت خداوند متعال را افزون خواهد کرد» برمیآید که منکر مشکلات نیستند و راه حل پیشنهاد میکنند.
انتظار ما آن است که طوری رئیس جمهور محترم نگاه خود را به امور بیندازند که در کنار وزیر اطلاعات، دولت را جلو ببرد. مقام معظم رهبری درست چند روز بعد از آنکه آقای احمدینژاد به خانه رفتهاند، میفرمایند: «مسئولین دولتی هم حقاً و انصافاً دارند تلاش میکنند، هم اعضای دولت، هم بهخصوص خودِ رئیس جمهور، اینها شب و روز ندارند... اینها برای کشور خیلی با ارزش است». ملاحظه میفرمایید که مقام معظم رهبری هیچ سخنی که حاکی از تمرّد آقای احمدینژاد از فرمان رهبر باشد در سخن خود ندارند، ولی عجیب است که بعضی از عزیزانِ دلسوز انقلاب و دوستداران ولایت از حادثهی پیشآمده برداشتِ تمرّد از ولایت فقیه کردهاند.
9- از حادثهی پیشآمده باید به نور حضرت زهرا«علیهاالسلام»و با توجه به دغدغههای آن حضرت متوجه شد ما نیاز داریم وضع موجود خود را از نظر معرفتی درست بشناسیم تا بتوانیم بر اساس آنچه هستیم به سوی اهدافی که باید به آنها برسیم جهتگیری کنیم.
با توجه به آنکه مشروعیت نظام و همهی مسئولان حکومتی بر این اساس است که ولایت فقیه بر رأس نظام است و این بزرگترین هدیهی الهی است باید بتوانیم سرنوشت تاریخی خود را به سوی اهداف بزرگ الهی جلو ببریم و در چنین بستری موقعیت تاریخی خود را بشناسیم و از خود بپرسیم چرا آن همزبانی و همدلی که لازم است بین جریانهای اصولگرا آنطور که شایسته است وجود داشته باشد، نیست. کجاست آن حکمتی که اگر در میان مردمِ ما و مسئولانِ فرهنگی حاکم شود دیگر رسانهها نمیتوانند امنینت روانی جامعه را آسیب بزنند؟ آیا کوتاهیِ رجوع به مبانی معرفتی که حضرت روحالله«رضواناللهعلیه» برای ما باقی گذاردند موجب نشده است که حزب الله بعضی مواقع نداند کجا فریا بزند و کجا سکوت کند؟ آیا کوتاهیهای ما در امور معرفتی موجب نشده است تا نتوانیم با تعمق لازم مسائل موجود را تحلیل کنیم؟
باید در تاریخ خود به حکمتی برسیم تا اگر کسی مثل آقای احمدینژاد در عین آنکه معتقد است: «ولایت فقیه حلقهی اتصال ما با پیامبران الهی است» نتوانست با وزیر اطلاعاتی کار کند که بنا به مصلحت نظام اسلامی، رهبر انقلاب بر ماندن او تأکید دارند، حتی اگر استعفا هم بدهد او را متهم به ضد ولایت فقیه نکنیم و بپذیریم او میتواند در جای دیگر خدمت نماید و باز در ذیل اعتقاد به ولایت فقیه باقی بماند.
10- اگر به کمک اسلام فاطمی و با قرائت حضرت روح الله خمینی«رضواناللهعلیه» و با رهبری مقام معظم رهبری«حفظهالله» به هدایت همهی مردم جهان فکر نکنیم، جهان استکباری با انواع انحرافها به ما فکر میکند و برای ما نقشه میکشد و این بود که فاطمه«علیهاالسلام»به هدایت همهی مردم جهان فکر میکرد و مخالفان فاطمه«علیهاالسلام»به حاکمیتشان در جزیرةالعرب و لذا گرفتار برتری نژاد عرب بر عجم شدند. اگر دغدغههاو غمهای ملتی شبیه غمهای فاطمه«علیهاالسلام»شد خداوند وسعتی به وسعت فاطمه«علیهاالسلام»به آن ملت خواهد داد که تا عرش صعود میکند و از آن ملت بوی بهشت به مشام جهانیان میرسد4. این است افقی که فاطمه«علیهاالسلام»از طریق انقلاب اسلامی در مقابل ملت ما گشوده است و ما را از گروهگرایی و سطحیشدن نجات میدهد و همدلیها ظهور میکند. فاطمه«علیهاالسلام»یعنی این. گفت:
من که ره بُردم به سوی گنجِ بیپایان دوست صدگدای همچو خود را بعد از این قارون کنم
فهم پیام فاطمه«علیهاالسلام»گوارایتان باد.
والسلام
[1] -رسول خدا «صلواةاللهعلیهوآله» می فرمایند:« أَنَّ اللَّهَ يَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا»
[2] - به خطبهی شمارهی 3 نهجالبلاغه مشهور به خطبهی شقشقیه رجوع شود.
[3] - سورهی اعراف ، آیهی 150
[4] - عایشه از رسول خدا«صلواةاللهعلیهوآله» نقل میکند: فاطمه حوریهای است در ظاهر انسانی، هرگاه مشتاق بهشت شوم او را میبویم.
--------------------------------------------------------------------------------------------