بسم الله الرّحمن الرّحیم
جریان روشنفکری و تقابل آن با تمدنسازی غدیر و کربلا(2)-نقدی بر مقاله ی علی اصغر غروی در روزنامه ی بهار
«السَّلامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِي حَلَّتْ بِفِنَائِكَ»
1- امویان و فرهنگ ابوسفیانی ملتی را که با روی آوردن به اسلام میتوانست در ذیل اسلام از فرهنگ جاهلی خارج شود و در این راستا به نور اتحادی مقدس دست یابد، آن ملت را از عبور از فرهنگ جاهلی -که کار اصلی اسلام بود- غافل کردند و مسلمانان عملاً تحت تأثیر فرهنگ ابوسفیانی به ملتی تبدیل شدند که از جهت فردی مسلمان بودند ولی در سبک زندگی در بستر تمدن جاهلیِ ابوسفیانی زندگی میکردند و این فاجعه روز به روز عمیقتر میشد و در دوران بیستساله معاویه این فاجعه به اوج خود رسید و خود را نمایاند. حال این حسین(علیه السلام) است که به عنوان نقطه عطف عبور از تمدن اموی، راه عبور از هر تمدن جاهلی را در تاریخ میگشاید و شیفتهگان و عزاداران حسینِ(علیه السلام) امروز در هر هیئت و دستهای، باید پیشتاز عبور از تمدن جاهلی امروز باشند و به سبکی از زندگی فکر کنند که اهل البیت(علیهم السلام) مدّ نظر ما قرار دادهاند.
2- این که حبیب بن مظاهر بسیار تلاش میکند تا امام(علیه السلام) زنده بماند به جهت تربیت خاص قلبی اوست، او قلب خود را طوری تربیت کرده تا همواره انسانِ کاملِ زمان خود را در منظرش داشته باشد و هرگز نمیخواهد امام زمان خود را فراموش کند زیرا میداند پشتکردن به امام زمان در هر شهر و کشوری موجب ویرانی است، و حبیب نگران است با شهادت امام حسین(علیه السلام) شیرازهی اسلام از هم بپاشد.
آری هر شهری پر است از انبوه خلایق ولی خداوند در پیکر بزرگ شهر، عقلی گذارده تا مردم به کمک آن عقل در آرایش جمال معنوی آن شهر بکوشند، همانطور که همواره تن را آرایش میدهد. در شهری که عقل و نور انسانِ کامل حضور دارد عشقهای حیوانی جای خود را به عشقهای آسمانی میدهند و مردم گرفتار غرایز شهوانیِ افراطی نخواهند بود. زیرا زیباییهای آن شهر ریشه در ملکوت دارد. این آن تمدنی است که در آینده باید با زندگی در کنار فرهنگ کربلا شروع کرد.
3- درست است که آرمانشهر اسلامی که در آن معنویت و عدالت از یک طرف جمع است و از طرف دیگر جمع بین ظاهر و باطن خواهد بود، با عدم تحقق فرهنگ غدیر این جامعیت محقق نشد، هرچند همواره مدّ نظر جامعهی اسلامی بود ولی با بیست سال حکومت امویِ معاویه بهکلّی فراموش و دستنایافتنی میشد تا آن که کربلا دوباره جهان اسلام را از لایهی غلیظ جاهلیت معاویه عبور داد و افقی را گشود که انقلاب اسلامی با نظر به آن افق ظهور کرد و بیداری اسلامی نیز با نظر به آن افق به میدان آمد و دیگر کسی نمیگوید جمع بین معنویت و عدالت از یک طرف و جمع بین ظاهر و باطن از طرف دیگر دست نایافتنی است و از رویکرد تمدنی اسلام مأیوس شود.
4- غفلت از تمدنسازی غدیر و کربلا و تنها به جنبهی معنوی امام علی(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) نظرانداختن، موجب میشود تا همانطور که دیروز بستر ادامهی تمدن جاهلیت اموی فراهم شد، امروز جاده صافکن تمدن ظلمانی غرب باشیم و در این راستا روشنفکری مثل آقای علی اصغر غروی فرزند آن روحانی معلوم الحال یعنی سید جواد موسوی غروی است که این کار را به عهده گرفته، فرزند آن کسی که امام خمینی«رضواناللهتعالیعلیه» در مورد او فتوا دادند؛ «چنین شخصی منحرف از مذهب اهل البیت است و لازم است مؤمنین از او احتراز کنند و حضور در جماعت و منبر این شخص حرام و در معرض گمراهی است»(سایت رجانیوز 13 آبان سال 1392) و یا آیت الله خویی«رحمةاللهعلیه» فرمودند: «بر مؤمنین لازم است که از ترویج عقاید فاسده او جلوگیری کنند»(همان) حال فرزند ایشان یعنی آقای علی اضغر غروی که عضو شورای مرکزی نهضت آزادی و مسئول شاخهی نهضت آزادی اصفهان است، آن نهضت آزادی که تمام قد برای حفظ تمدن غربی مقابل ولایت فقیهِ نظامساز ایستاد. او در مقالهی خود که در روزنامهی بهار در تاریخ اول آبان سال 1392 تحت عنوان «امام، پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» چاپ کرد، میگوید:
«نه امامت حضرت ابراهیم (علیه السلام) به معنای پیشوای سیاسی جامعه بود و نه آیهی 3 سورهی مائده[1][1]مربوط به خلافت حضرت علی (علیه السلام) است بلکه ابراهیم(علیه السلام) به عنوان امام و علی(علیه السلام) اُسوهی امتاند و شیعیان، بندهی جهالت خود شدهاند که مدام بر حق ضایع شدهی علی(علیه السلام) در حکومت چند روزهی دنیوی میگریند، حکومتی که طبق فرمودهی مولی، ارزش آن از عطسهی بُز نزد وی کمتر بود.»
آیا این آقا با این حرفها نمیخواهد بگوید نظام سیاسی و حکومتی را بدهید به نظام غربی و از دین فقط در امور شخصی استفاده کنید؟ آیا علی(علیه السلام) فرمود ارزش حکومت به اندازهی عطسهی بُز است و آن را رها کرد تا در دست مستکبران بیفتد و آنها بر مردم ظلم کنند و یا فرمود: «أَمَا وَ الَّذِي فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ لَوْ لَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِيَامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ وَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَى الْعُلَمَاءِ أَلَّا يُقَارُّوا عَلَى كِظَّةِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ لَأَلْقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا وَ لَسَقَيْتُ آخِرَهَا بِكَأْسِ أَوَّلِهَا وَ لَأَلْفَيْتُمْ دُنْيَاكُمْ هَذِهِ أَزْهَدَ عِنْدِي مِنْ عَفْطَةِ عَنْز» سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و جان را آفريد، اگر حضور فراوان بيعت كنندگان نبود، و ياران حجّت را بر من تمام نمىكردند و اگر خداوند از علماء عهد و پيمان نگرفته بود كه در برابر شكمبارگى ستمگران و گرسنگى مظلومان، سكوت نكنند، مهار شتر خلافت را بر كوهان آن انداخته، رهايش مىساختم و آخرِ خلافت را به كاسهی اوّل آن سيراب مىكردم، در آن صورت ملاحظه خواهید کرد كه دنياى شما نزد من از عطسهی بزغالهاى بىارزشتر است» میبینید که آن حضرت حاکمیت را برای اقامهی عدل و دفاع از حق مظلوم میخواهد. ولی این شیفتگان تمدن غربی میخواهند حاکمیت در دست انسانهای معنوی نباشد تا تمدن غربی و مناسبات جهان غرب بر آن حکومت کند.
میگوید:
در باور چه کسی میگنجد که شیعیان علی (علیه السلام) قرآن را کنار نهاده و به جای تفقه در قرآن اسم حضرت علی (علیه السلام) را با فهم ناقص خود از آیات کتاب و روایات مجعوله در هم میآمیزند و در قالب حب و ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) بزرگترین مظالم را در حق اهداف عالیهی الهی و انسانی مرتکب میشوند. چگونه میتوان تصور کرد اندیشهی علی(علیه السلام) معطوف به کسب و حفظ قدرت بوده است. علی بیش از آن که حاکم مسلمین باشد امام و الگوی بشریت است و امر خلافت در برابر نقش یگانه امامت آن قدر ناچیز است که علی آن را به سادگی فرو مینهد و هرگز ذهناش مشغول خلافت و حکومت دنیایی نیست. حکومتی که تأکید فرموده است «زمانی شترش را برگردنش میافکند و رهایش میسازد».
آقای غروی نتیجه میگیرد: تعیین جانشین یا خلیفه، جزء وظایف رسولان الهی از جمله پیامبر اسلام نیست پس پیام غدیر از سوی رسول آزادی و رهایی و عدل، معرفی ولیّ و امام مردم است نه تعیین و نصب حاکم سیاسی.
وقتی این حرفها را جریانی میزند که تماماً شیفتهی نظام غربی است ما چه نتیجهای باید بگیریم. آیا نباید متوجه شویم غدیر و امامت در حقیقتِ خود عامل پدیدآوردن تمدنی هستند که مقابل تمدن کفر و استکبار است. آیا نباید متوجه روح تمدنسازی غدیر و کربلا بود؟
5- بیش از آن که به ضعفهای این سخنان بپردازید به انگیزه گویندگان آن توجه کنید که از چه اردوگاهی مأموریت دارند تا این سخنان را بگویند و این است آن بصیرت تاریخی که باید عزیزان مدّ نظر داشته باشند. امام حسین(علیه السلام) نشان دادند اگر ولایت و حاکمیت جامعه بعد از رسول الله(صلٌی الله علیه و آله ) با فرهنگ امامت ادامه پیدا نکند، نتیجهی آن جدائی حاکمیت از معنویت، حاکمیت یزید میشود. اگر شیعیان در خطا هستند و مسیری که بعد از رحلت رسول خدا(صلٌی الله علیه و آله ) پیش آمد همان بود که باید پیش میآمد پس چرا ادامهی آن اسلام ، حاکمیت یزید و عبدالملک مروان و متوکل عباسی و رضاخان شد؟
6- عموما حرفهایی را از دشمنان میشنوید که به ظاهر خوب جلوه میکند ولی نتیجهی آن حرفها، فکر و عمل نهضت آزادی است که امام«رضواناللّهتعالیعلیه» در مورد آن فرمودند: از منافقین خطرناکترند. و امروز جریان اصلاحطلب گرفتار آن شده. بیش از آنکه به حرفهای جریانها نظر کنید به جایگاه آنها و جایگاه سخنان آنان نظر بیندازید. باید جایگاه علیمحمد باب را در تاریخ شناخت که چگونه دشمنان اسلام تلاش دارند با طرح او، جایگاه مرجعیت شیعه را تضعیف کنند، اشکال بر روی سخنان علیمحمد باب حرف دیگری است. باید جایگاه رضاخان را در تاریخی که او به صحنه آورده شده ملاحظه کرد که چگونه سعی دارند با طرحکردن او روحانیت را که سنگر مقاومت در مقابل فرهنگ غرب است، از صحنهی تاریخ ایران بیرون کنند. همانطور که رضاخان مأمور است عزاداری برای اباعبداللّه(علیه السلام) را حذف کند چون غربیها خودشان گفته بودند باید عزاداری برای حسین حذف شود تا عنصر مقاومت ملت ایران از دستشان در آید. همانطور باید جایگاه وهابیت را در تاریخی که ایجادش کردهاند بشناسیم و نشان دهیم که چگونه وهابیت مأمور ایجاد تفرقه در جهان اسلام و زشتجلوهدادن اسلام است نه اینکه مشغول اشکالهای فکری و عقیدتی آنها شویم که این فرع مسئله است.
7- اگر امثال دکتر سروش به نفی مهدویت دامن میزنند چون در اعتقاد به مهدی(علیه السلام) نظرها از تمدن ظلمانی غرب به تمدنی میافتد که باید از طریق آن تمدن، عدالت و معنویت تحت شریعت الهی در جامعه پیاده شود. اینهمه دانشمند اهل سنت هست که نظرشان بررسی شود ولی دکتر سروش بحث اقبال و مهدویت را در شب پانزد شعبان امسال پیش میکشد، زیرا اقبال، پیرو ابن خلدونِ منکر مهدویت است، آیا نباید از دکتر سروش پرسید - علماء شیعه و روایات شیعه به کنار- چرا به این همه از علماء اهل سنت که روایات مربوط به مهدویت را تأیید کردهاند رجوع ندارد، چرا به محی الدین بن عربی نظر نکرده که میگوید در مدینهی فاس حضرت مهدی(علیه السلام) را ملاقات کرده.
و اگر دکتر سروش نفی نبی الله را به عهده گرفته و رسول خدا(صلٌی الله علیه و آله ) را مثل یک شاعر خوش قریحهای میداند که این آیات به نظرش آمده ،چون میخواهد بگوید باید ما هم با ذوق و عقل خودمان تمدنسازی کنیم که در دل این فکر چیزی جز تمدن غربی که با عقل بشرِ جداشده از وَحی الهی ظهور کرده، در صحنه نمیماند.
و اگر آقای کدیور و سروش با لندننشینیِ خود عَلَم ضد ولایت فقیه را بلند میکنند زیرا حضور ولایت فقیه است که در جامعه اسلامی به خودی خود جامعه اسلامی را از تمدن غربی آزاد میکند و ما را به سبک دیگری از زندگی غیر از سبک زندگی غربی دعوت مینماید.
و اگر این گروه سعی دارند بگویند آنچه ملاصدرا و ملاصدراها به عنوان فلسفه اسلامی گفتهاند، فلسفه اسلامی نیست و یونانی است، زیرا هر تمدنی فلسفه خود را میخواهد، حال اگر فلسفه اسلامی در میان نباشد حتماً تمدن اسلامی شکل نمیگیرد پس میماند همان تمدن غربی با فلسفه الحادی پوزیتیویستهایِ حسّگرا، اینها میخواهند همان بلایی که جریان ضد فلسفی متحجرینِ زمان صفویه بر سرسلسلهی نوپای صفویه در آوردند و نگذاشتند سلسلهی صفوی با قدرت ادامه یابد، با سخنان فریبنده و به ظاهر دینی خود بر سر نظام اسلامی بیاورند و عملاً نظام اسلامی را از پشتوانهی عقلی محروم کنند تا غرب در کشور ما همچنان ادامه یابد زیرا به گمان اینها دوران نگاههای ربانی و فلسفههای الهی گذشته است و دوران، دوران تجربه و عقل تجربی است و این یعنی دوران تمدن غرب.
8- امثال غرویها چون میدانند یک شبه نمیشود ملت ایران را از دیانت و تشیع جدا کرد پس باید ابتدا اعتقاد به حاکمیت ائمه (علیهم السلام) را زیر سؤال برد و یک نوع سکولاریسم پنهان را به ملت القاء نمود تا آرامآرام مردم از دیگر ادعاهای خود در تقابل با غرب دست بردارند. زیرا به گفته متفکران غرب از جمله خانم اسکاچپول هسته مرکزی قیام مردم، امامتِ شیعی و شعارهای امام حسین(علیه السلام) و آرمان مهدویت است.
9- امثال آقای غرویها میدانند مشکل تسلط غرب در کشورهای اسلامی به خصوص شیعه تلفیق دیانت با سیاست است و معتقدند این دو را باید از هم جدا کرد تا ما به طور طبیعی برای ادامهی سیاست خود رجوع به غرب داشته باشیم و ثابت شود آنچه نهضت آزادی از ابتدا میگفت درست بوده. آنها میگویند اگر میخواهید مدرن شوید لازمهی مدرنشدن، برگشتِ دین به عرصهی زندگی خصوصی است و امروز عقل انسانها به اندازهای رشد کرده است که برای نوسازی و توسعه نیاز به راهنماییهای پیامبر و ائمه در امور اجتماعی نداشته باشند، امروز باید مردم همه کاره باشند و نه خدا و باید نهاد مذهب از نهاد حکومت جدا باشد.
به ما میگویند: تا وقتی ایدئولوژی شما را محرم و صفر و مهدویت تعیین میکند نمیتوانید از تحریمها رهایی یابید. تا وقتی آمریکا را یزیدِ زمان و شمر را موشه دایان میدانید خشونت طلباید و گرفتار دور باطل جنگ بین حق و باطل.
به ما می گویند تا شما موضوع کربلا را به سمت امور اجتماعی و سیاسی میبرید ناگزیر علیه آمریکا و اسرائیل شعار میدهید و از مظلومیت فلسطینیها دفاع میکنید، پس متحجرید و با واقعیات این زمان هماهنگی ندارید. چرا قدرت آمریکا و واقعیت اسرائیل را نمیپذیرید تا راحت باشید، چرا بر غدیر و کربلا و تحقق تمدن اسلامی پافشاری میکنید تا نتوانید با دنیای مدرن پیوند برقرار کنید؟ چرا در مقابل آمریکای قدرتمند نقش آهو را بازی نمیکنید؟ کجا عقلِ سلیم حکم میکند یک کشور جهان سومی در مقابل آمریکا بایستد.
آری برادران و خواهران در پشت سخنان به ظاهر مذهبی و نیمهکاره آقای غروی و روشنفکرانی امثال او حرفهایی نهفته است که عرض شد و در محافل خصوصی خود اظهار میدارند، حال چه از زبان آقای علی اصغر غروی عضو نهضت آزادی و فرزند آن روحانی معلوم الحال در آید و چه از زبان آقایان کدیور و سروش. باید بدانیم هیچ گاه در تاریخ درستی منطق اباذری و ابوالفضلی تغییر نخواهد کرد و تنها تمدنی جوابگوی تمام ابعاد بشریت است که به کمک اولیاء الهی، زمین را به آسمان متصل کند و بصیرت امروز تاریخ ما تأکید بر این نکته است و این است آن بصیرت تاریخی که باید با نور اصحاب امام حسین(علیه السلام) پیدا کرد و یک لحظه چشم از فرهنگ تمدنساز ولایت فقیه که ادامهی فرهنگ کربلا است برنداشت وگرنه در عین عزاداری برای امام حسین(علیه السلام) ، حسین(علیه السلام) و کربلا را گم کردهایم.
کربلا گفت: زندگی خود را خرج شعلههایی مکنید که ریشه در هستی ندارد و تمدن غربی امروز همان شعلهای است که عمرها را نابود میکند و خاموش میشود.
روحانیت شیعه همواره در طول تاریخ متوجه ظرائفی میشده که شیطان با آنهمه نقشههای دقیقش آن را نمیدیده و در نهایت شکست خورده. وهابیها با آن دقت شیطانی میخواهند در سوریه میوه بچینند ولی ایرانِ شیعه آن را خنثی میکند. شیعه با آن ظرائف معنوی که اصحاب امام حسین در کربلا نشان دادند نقش بزرگ تمدنسازی خود را در تاریخ ادامه میدهد. تنها باید متوجه باشیم کربلا با نیایشهای شب عاشورا کربلا شد و از این نکتهی مهم غفلت نکنیم که شیعه با معارف سطحی و زندگی گناهآلود نمیتواند رسالت حساس تاریخی خود را انجام دهد.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
[1][1] - خداوند در سورهی مائده، آیهی 3 که میفرماید: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا».