متن
نظرات
فهرست مطالب
مقدمه. 9
مقدمه مؤلف... 11
جلسه اول، تکنولوژي؛ هدف يا وسيله؟. 15
سراب تفکر غير توحيدي.. 17
وَهم چه مي‌بافد، عقل چه مي‌يابد. 20
خدايان دروغين. 24
اتحاد روح با مقاصد وَهمي.. 27
ماوراء بهترين يا بدترين ابزار 31
ريشه‌ي غفلت از عبوديت.. 33
زيبايي يا تجمل؟. 34
زيبايي‌هاي مُرده. 36
خداوند و عين زيبايي.. 37
کارشناسان به جاي انبياء 39
ما براي تکنولوژي يا تکنولوژي براي ما؟. 43
مدرن‌ترين ابزار و وابستگي دائمي.. 45
جلسه دوم، روح تکنولوژي مدرن.. 47
پوچي مظاهر شرک.. 49
بي‌معنايي زندگي.. 51
تکنولوژي و هدف‌آفريني.. 55
تکنيک بي اسارت.. 58
تکنيک بي‌حکمت.. 60
تولد انسان ناراضي.. 61
حکومت ابزارها بر روان انسان. 64
جلسه سوم، انسان پيشرفته، ابزار پيشرفته! 71
توحيد؛ عامل رهايي از وَهم. 73
آفات اهداف ناپايدار 78
حقيقت و مجاز 82
سنّت بحران شکوه قاروني.. 84
ظرفيت طبيعت.. 87
قرباني‌شدن دين. 89
جلسه چهارم، تکنولوژي؛ فرهنگ يا ابزار! 93
برکات بصيرت توحيدي.. 95
روح غربي و گرايش اسلامي! 98
تفاوت نگرش توحيدي با گرايش توحيدي.. 100
عبرت از گذشته. 102
انسان بي‌تکيه‌گاه. 105
تکنيک بي‌کنترل. 107
جلسه پنجم، اسلام سکولار و تکنولوژي.. 111
به کدام آينده تعلق داريم؟. 113
مسلمانان سکولار! 116
فراموشي خدا و حضور غرب.. 120
مفهوم زيرين ترقي.. 122
سبب تهي‌شدن آفاق و انفس از خدا 123
راه نجات.. 125
جايگاه اديان الهي.. 127
تقابل غرب با کدام اسلام؟. 130
هماهنگي طبيعت با عقايد حق.. 133
بجلسه ششم، غفلت غرب از حقايق کلّي... 135
راه عبور از تاريخ ظلماني.. 137
روح جزء‌نگري غربي.. 140
ارتباط طبيعت با عقيده‌ي توحيدي.. 142
روح غربي؛ کينه‌توزي با انبياء 146
حضور همه‌جانبه‌ي خداوند و غفلت بشر جديد از آن. 148
آفات غفلت از سُنن الهي.. 151
روحيه‌ي يهودي‌گري و فرهنگ غرب.. 153
مسيحيت تحت تأثير يهود. 155
قرآن و وظيفه‌ي ما در برابر غرب.. 156
ارتداد فکري در جامعه‌ي اسلامي.. 158
تفاوت غرب با مسيحيت.. 161
جلسه هفتم، رابطه‌ي روشنفکري و تکنولوژي.. 165
رمز ناکامي تمدن‌ها 167
تمدن مورد انتظار 171
عقل شيطاني يا عقل قدسي.. 172
دين در نظر روشنفکران غربي.. 175
ريشه‌ي گرايش‌هاي امروزي ما 179
آيا راه سومي هست؟. 181
با روش‌هاي غربي نمي‌شود با غرب مقابله کرد. 185
غرب؛ کلِّ واحد. 186
راز ماندگاري.. 189
مقدمه
باسمه تعالي
1- کتابي که در پيش رو داريد بازنويسي کتاب «گزينش تکنولوژي از دريچه‌ي بينش توحيدي» است که استاد طاهرزاده در سال‌هاي 70- 69 در خلال تفسير سوره يوسف(ع) مطرح نمودند و پس از پياده‌شدن از نوار در سال 72 به صورت کتاب به‌چاپ رسيد، که پس از اتمام نسخه‌هاي کتاب مذکور هم‌اکنون با ويرايش جديد و طرح نکات اضافي در اختيار عزيزان قرار مي‌گيرد.
2- نکته‌اي که در اين کتاب مورد تأکيد قرار گرفته و آن را از ساير مباحث استاد در رابطه با غرب و تکنولوژي متمايز مي‌کند، نقش نگاه توحيدي در گزينش تکنولوژي نوين و توجه به اين نکته است که تکنولوژي نوين در جهان امروز به عنوان معبود بشرِ مدرن مدّ نظر قرار گرفته و به همين جهت او را نسبت به حقيقت محجوب کرده است.
3- يکي از دغدغه‌هاي هر انسان موحدي اين است که چگونه نگاه توحيدي را بايد در زندگي کاربردي کرد و از آن بهره گرفت. در اين کتاب روشن مي‌شود که تا انسان متوجه افق يگانه‌ي عالم هستي نشود، عموماً بر اساس اميال نفساني خود زندگي را شکل مي‌دهد و در نتيجه نمي‌تواند ضعف‌هاي انتخاب‌هاي خود را بشناسد و از هلاکت حاصل از آن رهايي يابد.
4- موضوع نگاه غربي به عالم و آدم که روشنفکران غرب‌زده را تحت تأثير خود قرار داده و آن‌ها را از فهمِ نظامي که بايد خداوند بر آن ولايت داشته باشد، محروم کرده، نکته‌ي مهمي است که بدان پرداخته شده تا هرکس خود را بپايد و مواظب باشد با چه نگاهي بايد به سرمايه‌هاي معنوي و ملّي خود بنگرد تا به‌راحتي آن‌ها را از دست ندهد.
5- در کتاب روشن مي‌شود که اگر توسعه‌ي تکنولوژي همراه با حکمت و فضيلت نباشد، جامعه را به گمراهي و ويراني و انهدام مي‌کشاند. و سرگيجه‌اي که جهان مدرن امروزه بدان گرفتار است به جهت غفلت از توحيدي است که حکمت و فضيلت را به همراه مي‌آورد.
به اميد آن‌که بتوانيم به کمک نگاه توحيدي همه‌ي انتخاب‌هاي خود را در راستاي پيوند با حقيقت انجام دهيم، اين کتاب را تقديم عزيزان مي‌نماييم.
گروه فرهنگي الميزان
مقدمه مؤلف
باسمه تعالي
1- اگر پذيرفته باشيم در زندگي و در انتخابِ چیزی که بايد انتخاب کنيم، ديدگاه توحيدي داراي نقشي اساسي است؛ بايد از خود سؤال کرد در دوران مدرن که تکنولوژي و ابزارهاي دنياي مدرن سراسر زندگي بشر را اشغال کرده، نقش ديدگاه توحيدي چگونه بايد باشد؟ جواب‌دادن به اين سؤال ممکن است در ابتداي امر ساده به نظر برسد ولي وقتي معتقد باشيم هر تکنيکي با فرهنگ خاصي که همراه دارد، ظاهر مي‌شود و هرجا پا مي‌گذارد فرهنگ خاص خود را به همراه مي‌آورد، مجبور مي‌شويم با تأمل بيشتر به سؤال مذکور فکر کنيم.
2- راستي از هر تکنيکي مي‌توان در هر فرهنگي استفاده کرد؟ اگر نمي‌توان پس چگونه در شرايطي که فعلاً خودمان نمي‌توانيم تکنولوژي موجود در جهان را بر اساس فرهنگ ملّي و ديني خود بسازيم و بايد گزينش کنيم، ملاک اين گزينش‌ها‌چيست؟ و چه اهدافي بايد مدّ نظر قرار گيرد؟ حساسيت ما در استفاده از تکنولوژي‌هايي که به محيط زيست آسيب مي‌رساند چه اندازه بايد باشد؟ در تعامل بين انسان و تکنيک، رعايت جايگاه تعادلِ روح و روان انسان کجاست؟ رابطه توليد انبوه با ماشيني‌شدن روح و قلب انسان چگونه و به چه قيمت بايد باشد؟ اين‌ها سؤالاتي است که يک ملت بايد از خود داشته باشد تا در گزينش تکنولوژي موجودِ جهانِ مدرن بهترين گزينش را انجام دهد. از همه مهم‌تر بايد از خود پرسيد ديدگاه توحيدي اسلام در اين راستا چه کمکي مي‌تواند به ما بکند. جواب به اين سؤال و سؤال‌هاي ديگر چيزي است که إن‌شاءالله در طول بحث بدان پرداخته مي‌شود.
3- مسلّم توجه به «تعالي انسان»، «عدالت» و «ولايت الهي» به ما اجازه نمي‌دهد که به‌راحتي روح فرهنگ غربي را به شوق به‌دست‌آوردن تکنولوژي مدرن بپذيريم. تجربه‌ي ملت‌هايي که با سيطره‌ي تکنولوژي مدرن همه‌ي ساختارهاي فرهنگي خود را از دست دادند، تجربه‌ي عبرت‌آموزي است تا ما در رويارويي با دنياي مدرنْ سخت محتاطانه عمل کنيم و با در صحنه نگه‌داشتن نظام معرفتي توحيد اسلامي نگذاريم سرنوشت ما سرنوشت آن کسي شود که رفت آب بياورد، آب او را بُرد.
4- ابتدا بايد از خود بپرسيم؛ آرمان‌هاي بلند فرهنگ تشيع را چگونه پاس داريم که نه دچار روزمرّگي شويم و نه گرفتار عقب‌گرد و ارتجاع. انقلاب اسلامي آرمان‌هايي را در مقابل ما قرار داده است که براي رسيدن به آن‌ها سخت بايد هوشياري به خرج داد تا از الگويي که بايد بدان رسيد غفلت نشود و از طريق قدرت تکنولوژي، جهان مدرن الگوي غربي خود را بر ما تحميل ننمايد.
5- هويت توحيدي به ما کمک مي‌کند تا در هر شرايطي بتوانيم خود را بازخواني کنيم و با ملاک‌هاي ديني در عرصه‌ي تعامل با دنياي جديد خود را نبازيم و در انديشه‌ي «نوآوري» و «شکوفايي» به صورتي ديني و توحيدي عمل کنيم و نه به صورتي غربي و سکولار، و رويکرد ما به سوي تحقق تمدن اسلامي باشد.
6- هيچ‌چيز عزيزتر از حقيقت نيست و نمي‌توان در غوغاي نظر به تکنولوژي برتر، از حقيقت دست شست و روحيه‌ي حقيقت‌جويي را به پاي تکنولوژي قرباني کرد، و پرورش انسان را که بايد تا اوج آسمان وسعت يابد، نبايد در حدّ توسعه‌ي تکنيکي محدود نمود و از حکمت و فضيلت که صرفاً در نگرش توحيدي محقق مي‌شود، غافل ماند.
آري اگر پشت‌کردن به تکنولوژي يک نحوه ارتجاع است -که هست- غفلت از حقيقت و گرفتار ظاهرگرايي‌شدن، نابودي همه‌ي زندگي است.
به اميد آن‌که فکر کنيم، انتخاب کنيم و زندگي نماييم.
طاهرزاده
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا