بسم الله الرّحمن الرّحیم
امام؛ قدسیترین مطلوب
سلام بر حسین«علیهالسلام» و ارواحی که در کنار آن حضرت به فداکاری پرداختند تا راه اُنس با خدا همواره گشوده بماند.
1- امام قدسیترین مطلوب است و باید فدای او شد و اشک راه توجه به آن مطلوب مقدس است. حضرت باقر«علیهالسلام» میفرمایند: «يَا أَبَا خَالِدٍ لَنُورُ الْإِمَامِ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ أَنْوَرُ مِنَ الشَّمْسِ الْمُضِيئَةِ بِالنَّهَارِ وَ هُمْ وَ اللَّهِ يُنَوِّرُونَ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِين» ابا خالد! نور امام در دل مؤمنين درخشانتر از نورخورشيد است در روز و سوگند به خدا آن ها دلهاى مؤمنين را منور مىكنند.
انسان کامل از آن جهت که واسطهی فیض بین ارض و سماء است به منزلهی جان این جهان میباشد و ارواح امت به منزلهی اعضاء او. اعضای ما هرکاری را که انجام دهند جان ما با خبر است. امام به عنوان جانِ جانان از احوالات تکتک افراد امت با خبرند و در همین رابطه قرآن فرمود: «النَّبِيُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنينَ مِنْ أَنْفُسِهِم»[1]پس انسان کامل به منزلهی دُرّ است و جان ما به منزلهی صدف و از آن جهت که پیامبر«صلیاللهعلیهوآله» و امام«علیهالسلام»از هویت ما جدا نیستند و از جان ما عزیزترند، اگر ما «او» نیستیم و «او» هم ما نیست، چرا فدای او شویم؟
میفرمایند: در حوادث تلخ با مالتان از جانتان حمایت کنید ولی با جانتان از دینتان حمایت کنید، چون «دین» در قلب ما است و اصیلترین بُعد ما میباشد و باید در حفظ آن حتی جان را فدا کرد و فدای امام شدن در راستای حفظ جانان است برای حیات جان، و اصحاب کربلا متوجه چنین قاعدهای شدند. (این یکی از رازهای کربلا است).
2- امام نور قلب انسان است و اصلِ اصیل هرکس امام معصوم است، و لذا باید یک لحظه از توجه به او غافل نبود. اصحاب کربلا با این نگاه معنی فداشدن برای امام را فهمیدند و فهماندند و امامان فرمودند: با معرفت به مقام امام و اشک و عزا برای امام حسین«علیهالسلام» نظر به قدسیترین مطلوب محفوظ میماند تا در موقع احتضار با رسول خدا و ائمه«علیهمالسلام» آن ملاقاتِ خاص را شروع کنیم و ادامه دهیم. اشک بر حسین«علیهالسلام» نشان میدهد ما مقدسترین مطلوب خود را حسین«علیهالسلام» قرار دادهایم.
3- در راستای حفظ ارتباط با قدسیترین مطلوب، طلب و تمنّای ما طوری تغییر میکند که به عالم ایمانی شوق پیدا میکنیم و جایگاه رجوع دائمی به حضرت سیدالشهداء«علیهالسلام» از یک طرف و پشتکردن به کفر دوران از طرف دیگر معنی پیدا میکند، چه پشتکردن به کفر اموی که در لباس اسلام خود را نمایان میکرد و چه پشتکردن به کفر فتنهی طرحشدهی پیچیدهی سال 88 که عدهای به تعبییر مقام معظم رهبری«حفظهاللهعلیه»: «حاضر میشوند به مصلحت یک کشور، به حقانیت یک راه پشت کنند و لگد بزنند، کاری میکنند که سردمداران غربی و دشمنانِ درجهی یک ملت ایران به هیجان میآیند و سر شوق میآیند و از آنها حمایت میکنند».[2] به تعبیر امام سجاد«علیهالسلام»: «سَهَّلْتَ لَهُم طَرِيقَ الْغَي» راه طغیانگری را برای مستکبران آسان کردند . پس راز فروافتادن در چنین انحرافی را باید در بیرونافتادن از شوق عالم ایمانی جستجو کرد که با غفلت از قدسیترین مطلوب پیش میآید و با گریه بر حسین«علیهالسلام»شوق عالم ایمانی در انسان زنده میماند و مسیر خروج از جهنم به سوی بهشت هموار میگردد زیرا بهشت از نور سیدالشهداء«علیهالسلام»خلق شده، بهشت رجوع به حق و پشتکردن به همهی باطلها است. آری بنا به تعبیر امام خمینی«رضواناللهعلیه»: «گريهكردن بر شهيد؛ زنده نگهداشتن نهضت است»[3] و قرارگرفتن در آن نهضت.
4- نهضت کربلا فرهنگ جامعی است که همچون نور بر هر قسمت از آن نظر شود سایر ابعاد آن نیز در منظر انسان قرار میگیرد و بر این مبنا از زاویهای خاص به کربلا نظر میکنیم به امید آنکه سایر زوایا نیز بر قلب ما تجلی کند.
قال الرّضا«علیهالسلام»: «فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَيْنِ فَلْيَبْكِ الْبَاكُونَ- فَإِنَّ الْبُكَاءَ عَلَيْهِ يَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظَام»[4] بر مانند حسين بايد گريست اين گريه گناهان بزرگ را بريزد و یا حضرت سجاد«علیهالسلام»میفرمایند: «أَيُّمَا مُؤْمِنٍ دَمَعَتْ عَيْنَاهُ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ«علیهالسلام»دَمْعَةً- حَتَّى تَسِيلَ عَلَى خَدِّهِ- بَوَّأَهُ اللَّهُ بِهَا فِي الْجَنَّةِ غُرَفاً يَسْكُنُهَا أَحْقَابا». هرگاه چشم شخص مؤمنى براى شهادت امام حسين«علیهالسلام»بقدرى پر از اشك شود كه به گونههاى صورتش بچكد، خدا او را دائماً در غرفههاى بهشتى جاى خواهد داد.
با توجه به اینکه گریه برای حسین«علیهالسلام»راه قرارگرفتن در کنار حسین«علیهالسلام»را در مقابل ما میگشاید، چه کنیم که به درجهی گریهکنندگان بر حسین«علیهالسلام»برسیم؟ در جواب باید گفت: ابتدا باید راز حرکتِ امام حسین«علیهالسلام» را بشناسیم. و متوجه باشیم مقصد اصلی این حرکت «اسْتَنْقَذَنَا بِهِ مِنَ الْجَهَالَة» بیداری ما از جهالت است، سپس با توجه به اینکه نور امام در قلوب مؤمنین موجود است. سعی کنیم با رعایت حرام و حلال الهی حبّ امام را در خود کشف کنیم.[5] زیرا رعایت حرام و حلال خدا یک نوع سنخیت با جان امام معصوم در انسان ایجاد میکند.
5- روح حسینی روح «رضا» در شدیدترین مصیبتها است عرضه داستند: «صبراً علی قضائک لا معبوداً سواک، یا غیاث المستغیثین» و مقام او مقام « يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّة ارْجِعي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّة » شد و نتیجهی آن « فَادْخُلي في عِبادي وَ ادْخُلي جَنَّتي» گشت و او را در عبودیتی خاص جای دادند و لذا حسین«علیهالسلام» راهی را نمایان فرمود که چگونه باید در جنت خاصِ خدا قرار گرفت و آن راه این بود که برای حفظ اسلام از تحمل هر مصیبتی استقبال باید کرد تا درجهی عبودیت خاص و جنت خاص به انسان بدهند و توجه به چنین هدفِ خاصی با اشک برای امام حسین«علیهالسلام» هموار میگردد. به حسین«علیهالسلام» نظر کنید و به عبودیت خاصی که راه حسین«علیهالسلام» بر جان شما میگشاید و با اشک بر حسین«علیهالسلام»طلب چنین راهی را داشته باشید تا شما هم بتوانید بگویید «مگر بیش از این است که فرزندان عزیز اسلام ناب محمدی در سراسر جهان بر چوبهی دار میروند؟ مگر بیش از این است که زنان و فرزندان خردسال حزبالله در جهان به اسارت گرفته میشوند؟ بگذار دنیای پست مادی با ما چنین کند ولی ما به وظیفهی اسلامی خود عمل میکنیم».[6]
6- روح حسینی روح جمع بین گریه و صبر است. هم در هنگام آخرین وداع وقتی سکینه دوید و جامهی پدر را گرفت، حضرت نشستند و او را به دامن گرفتند و اشکهای خود را با آستین پاک کردند، ولی از عزم خود کوتاه نیامدند و هم وقتی با جسد حضرت ابالفضل«علیهالسلام» روبهرو شدند شدیداً گریه کردند و از عزم خود کوتاه نیامدند و هم وقتی حضرت زینب«علیهاالسلام» را از گریه و جزع تسلی میدادند، خودشان اشک ریختند و از عزم خود کوتاه نیامدند، و اشک برای امام حسین«علیهالسلام»سبب یگانگی با روح آن حضرت میشود. روحی که معاویه به سعیدبنالعاص در موردش نوشت: «و انظر حسينا خاصة، و هو ليث عرين» مواظب حسین باش، او شیر بیشهی شجاعت است.
7- معاویه به امام حسین«علیهالسلام» در اعتراض به اینکه چرا دعوت سعیدبنالعاص را جهت بیعت با یزید نپذیرفته، نامه مینویسد که « كارهاى تو به آگاهى من رسيده است. گمان نمىكنم كه تو آن كارها را انجام داده باشى. تو با هر كسى كه بيعت كنى مردم به او اقبال مىكنند و آن نيز تنها به خاطر ارزش و برترى و جايگاه توست كه خداوند آن را بالا برده است. تقواى الهى پيشه كن.» و امام«علیهالسلام» در جواب او مینویسند: «نامهاى را دريافت كردم، در آن يادآور شده بودى، كارهاى من به اطلاع و آگاهى تو رسيده است. ای معاويه! طرفداران تو گروه شيطان هستند، گروه تو از دين بيرون رفتگانند .«قلت: لا ترد هذه الأمة في فتنة، و إني لا أَعْرِفُ فِتْنَةً أَعْظَمَ مِنْ وَلَايَتِكَ عَلَيْهَا» گفته بودى مردم را داخل فتنه نكنم، ولى من فتنهاى بزرگتر از امارت و حكومت تو نمىشناسم. گفته بودى، به خودت و دينت و امت محمد«صلیاللهعلیهوآله» نگاه كن، «و إني و الله ما أعرف أفضل من جهادك، فإن أفعل فإنه قربة إلى ربي، و إن لم أفعله فأستغفرالله» ولى به خدا سوگند، هيچ چيزى را برتر از جهاد با تو نمىدانم كه اگر آن را انجام دهم فقط قصدم قربت به خداوند است، و اگر آن را ترك گفتهام از خداوند بجهت اين گناه استغفار مىكنم. بدان، خداوند هرگز كسانى را كه تو به ظن و گمان خود آنان را كشتى فراموش نخواهد كرد. همچنين كار تو را كه مىخواهى كسى را كه شراب مىنوشد و با سگ بازى مىكند، به عنوان خليفه مسلمانان معين كنى. من سرانجام تو را بجز اين كه عذاب خداوند را در پى خواهد داشت نمىبينم، تو با اين كار دنياى خود را نابود و رعيت را نيز ضايع مىكنى».
ارادت به این روحیه یک نحوه اتحاد و بالتّبع اشک به همراه دارد و انسان توانسته قدسیترین مطلوب خود را که نمایش صبر و عاطفه است پیدا کند.
8- وقتی یزید با دست خود عملاً کلید نهضت امام حسین«علیهالسلام» را رقم زد و به ولیدبنعتبه نوشت: «خُذِ الحسین و عبداللهبنعمر و عبداللهبنزبیر اَخْذاً شدیاً لیست فیه رُخصَةً حتی یبایعوا. والسلام»؛ حسین و عبداللهبنعمر و عبداللهبنزبیر را با شدت تمام جلب کن و هیچ فرصتی به آنها مده تا اینکه بیعت کنند. حضرت کنار قبر رسولالله«صلیاللهعلیهوآله» آمدند و در شب اول با حضرت درد و دل نمودند و مشکلاتِ پیشآمده را گفتند و در شب دوم تا صبح کنار قبر مبارک رسول خدا«صلیاللهعلیهوآله» به مناجات گذراندند و عرضه داشتند: «اللّهم! انّ هذا قبر نبيّك محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم و انا ابن بنت نبيّك، و قد حضرنى من الامر ما قد علمت اللّهم! انّى احبّ المعروف، و انكر المنكر، و أسألك يا ذا الجلال و الاكرام بحقّ هذا القبر و من فيه الّا اخترت لى ما هو لك رضا و لرسولك رضا». بار خدايا! اين آرامگاه منوّر پيامبرت محمّد است و من فرزند دخت فرزانه او. براى من رخدادى در حال رخ گشودن است كه خود بدان آگاهى. بار خدايا! من ارزشها را دوست مىدارم و از ضدّ ارزشها بيزارم و آنها را رد مىكنم. بار خدايا! اى صاحب شكوه و اى ارزانى دارنده كرامتها! تو را به حرمت اين قبر و صاحبش سوگند مىدهم كه آنچه مورد خشنودى تو و پيامبرت مىباشد برايم پيش آورى. امام در این مناجات در عین آنکه اصول کلی حرکت خود را با خدای خود در میان گذاردند تقاضا کردند راهی را به حضرت بنمایاند که موجب رضای او و رضای رسولش باشد و از این طریق نهضت خود را شروع کردند تا شیعیان بتوانند ترکیبی از اشک و حماسه را بفهمند و با آن زندگی کنند.
والسلام
1 - امام باقر«علیهالسلام»میفرمایند: «إنَّ رسولالله«صلیاللهعلیهوآله» کان هو الإمام»، رسول خدا«صلیاللهعلیهوآله» امام بود.
2 - مقام معظم رهبری«حفظهالله» در عید غدیر سال 89
3 - صحيفهی امام، ج10، ص: 314
4 - بحار الأنوار ، ج44، ص: 284
5 - حضرت صادق«علیهالسلام» فرمودند:« مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَيْرَ قَذَفَ فِي قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَيْنِ ع وَ حُبَّ زِيَارَتِهِ وَ مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ السُّوءَ قَذَفَ فِي قَلْبِهِ بُغْضَ الْحُسَيْنِ وَ بُغْضَ زِيَارَتِه» كسى كه خداوند خير را براى او اراده كرده باشد در قلبش محبّت امام حسين«علیهالسلام»را قرار داده و در دلش محبت زيارت آن جناب را مىاندازد و كسى كه خداوند سوء و بدى را برايش بخواهد در قلبش بغض امام حسين«علیهالسلام»قرار داده و در دلش بغض زيارت آن حضرت را مىاندازد.
6- حضرت امام خمینی«رضواناللهعلیه»، 2/1/68