متن پرسش
سلام علیکم: با احترام محضر مبارک استاد طاهرزاده:
یکی از موضوعاتی که در خصوص شهدا مورد پرسش اقشار مختلف مردم خصوصا علاقمندان به فرهنگ ایثار و شهادت است، عبارتست از اصل و کیفیت حیات شهید بعد از شهادت و به تعبیر دیگر اینکه آیا شهید بعد از شهادت - آنگونه که قرآن اشاره فرموده است - حیّ است؟ این حیات آیا بقای روح او در عالم برزخ است؟ که در اینصورت همه اموات هم چنین اند و معنا ندارد که خداوند بفرماید: ولاتحسبنّ ... امواتا! و یا حیات مادی و استمرار حضور و تاثیرگذاری و تاثر از امور دنیاست؟ نوع و کیفیت این حیات از نظر جنابعالی چگونه است؟
خداوند بر توفیقات شما و همه مرزداران اندیشه و حکمت اسلامی بیافزاید.
متن پاسخ
باسمه تعالی: سلام علیکم: همانطور که خود حضرتعالی مستحضرید حیات بعد از مرگ تنها منحصر به شهداء نیست و قرآن هم از این جهت در مورد شهداء سخن نمیگوید، بلکه در دو آیهای که بحث حیات شهداء را مطرح میکند نظر به حیات خاصی دارد. در آیهی 154 سورهی بقره میفرماید: «وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ» نگویید آنکسی که در راه خدا کشته شده به آن صورت که همه میمیرند، مرده است بلکه نوعی از حیات دارند که شماها متوجهی آن حیات نیستید. در حالیکه عموماً متوجه حیات بعد از مرگ هستند. و در آیهی 169 سورهی آلعمران نوع حیاتی را که شهداء دارند تبیین میکند و میفرماید: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُون» آن حیات طوری است که در نزد پرودگارشان مرزوق هستند و روزی داده میشوند، مثل آنکه یک انسان زنده روزی داده میشود، با این تفاوت که شهداء جسمی ندارند که برای ادامهی حیات رزق جسمانی به آنها داده شود، بلکه برای ادامهی برنامههایی که در دنیا داشتهاند مثل یک انسان زنده روزی داده میشوند تا بتوانند آن برنامهها را به ثمر برسانند و تا آنجایی دست آنها در حیات دنیایی باز است که در آیات بعدی یعنی آیات 170 و 171 سورهی آلعمران نوع حضور آن ها را در ادامهی کارشان روشن میکند که چگونه همچون سرداری خطشکن به سایر رفقایشان که هنوز شهید نشدهاند خبر میدهند، بدون خستگی راه را ادامه دهید که این راه، راه بدون شکست است و راهی است که نهتنها انواع نعمتهای الهی در آن هست بلکه نتیجهی این مبارزهی توحیدی بیش از آنکه شما تصور میکردید خواهد بود «آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه». و شما امروز با حضور انقلاب اسلامی در معادلات جهانی صدق بشارت آنها را ملاحظه میکنید. خدا کند یک لحظه از اُنس دائم با این سرداران جهاد و شهادت که در حیات برزخی خود نیز در حال گشودن راهی هستند که ما باید در آن وارد شویم فاصله نگیریم. موفق باشید